Czy BNPL jest jak chwilówka na miarę naszych czasów? Ekspansja takich pożyczek to aktualnie objaw tego, że natura nie znosi próżni. Czy BNPL wywoła podobne konsekwencje jak zaciągane, jeszcze kilka lat temu, na potęgę chwilówki? Czy, jak w przypadku chwilówek, rozpoznanie problemu zajmie prawodawcom dekady?
Potencjał BNPL (Buy Now Pay Later), czyli kup teraz zapłać później, wydaje się jednak być dostrzegany już teraz, gdy dopiero się rozkręca. Tym razem jednak w przeciwieństwie do chwilówek, ten potencjał dostrzegany jest nie tylko przez tych, którzy chcą Cię finansowo „wydoić”, ale i tych, którzy mają dbać o to, by to dojenie miało cywilizowane formy.
BNPL jak chwilówka
To jak BNPL wpływa na poziom zadłużenia ludzi sprawia, że często odnoszę wrażenie, że w wielu raportach wystarczy zmienić słowo BNPL na chwilówka i w zasadzie reszta będzie wciąż się zgadzać.
Zacznijmy od tego, że tak jak w przypadku chwilówek, większość nie dostrzegała zagrożenia zanim było za późno. BNPL wydaje się powtarzać ten schemat, a ludzie z jakichś powodów myślący o chwilówkach jak o zarazie, traktują nowy schemat zadłużania jako coś pozytywnego.
Niewiedza rodzi długi
Tak jest w przypadku chwilówek, tak jest w przypadku BNPL tłumaczenie: „nie wiedziałem” pojawia się aż nazbyt często w ustach osób z pętlą kredytową na szyi.
Skąd to wiadomo? Ano z badań, a te mówią, że wiedza kupujących na temat produktów BNPL jest niepełna. 40% korzystających z BNPL przyznaje, że nie rozumie w pełni zasad działania tych produktów.
A wiele z pożyczek BNPL, identycznie jak chwilówka, po 30 dniach od zakupu upomni się o swoje.
„Wiele więcej osób będzie korzystać z BNPL, aby sfinansować swoje świąteczne zakupy, niekoniecznie zastanawiając się, w jaki sposób dokonają spłat lub w pełni rozumiejąc konsekwencje, jeśli tego nie zrobią. Jeden na sześciu naszych respondentów nawet nie zakwalifikował BNPL jako długu.”
Hayley Millhouse, OpenMoney,
Nie stać mnie, to pożyczę
BNPL, jak chwilówka pojawia się z ofertą finansowej pomocy szczególnie tam, gdzie rodzi się potrzeba życia ponad stan. Nie stać mnie na nowy TV, to sobie na telewizor pożyczę. Może nowa lodówka, „u której Pani złożyć wniosek?”.
A co kupić? Jakieś niezbędne do życia przedmioty? Pewnie to zleży od punktu siedzenia, więc badanie przeprowadzone wśród 2 000 dorosłych Brytyjczyków wykazało, że najczęściej kupowanymi przedmiotami przy użyciu BNPL są tak niezbędne przedmioty jak; laptopy, telefony i inne urządzenia techniczne, a w dalszej kolejności ubrania i wakacje.
Wykorzystanie BNPL gwałtownie wzrosło podczas pandemii Covid-19 i w całym sezonie świątecznych zakupów. Nie inaczej było w ostatni weekend zakupów Black Friday i Cyber Monday. Wszyscy widzimy co dzieje się wokół nas i w naszych portfelach, więc problem będzie tylko narastał:
brzmi znajomo?
W tym jednym BNPL jest gorsze od chwilówek
Chwilówki nie są mile widziane przez sklepy. W ilu sklepach widzieliście ofertę zakupu na raty dzięki pożyczce typu Provident czy Profi Credit? W żadnym? Dobra odpowiedź. Ponieważ firmy takie jak wymienione kojarzą się z lichwą. BNPL nie ma negatywnych konotacji, więc sklepy na wyścigi chwalą się, że możesz u nich kupić właśnie dzięki BNPL. Z dumą prężą piersi, że u nich już Klarna, że Twisto itd. itp.
Ludzie przyzwyczajeni, do tego, że zakupy na raty w markecie wiążą ich z jakimś bankiem, traktują BNPL jako coś na takim samym poziomie kontroli. Niestety tak nie jest. I to budowanie zaufania dzięki wyrobionym przekonaniom pożyczkobiorców, brak rozumienia z ich strony w co „wchodzą”, jest tym co czyni je bardziej perfidnym od chwilówek. W tych ostatnich nikt nie ma wątpliwości, że od produktu bankowego dzielą ich lata świetlne.
BNPL jak chwilówka wpycha w pętlę długów
Skoro pożyczanie ponad miarę w przypadku chwilówek często kończy się pętlą kredytową, to dlaczego BNPL ma mieć inne skutki? Na wyspach pośród badanych:
„jedna czwarta przyznaje, że ma trudności z kontrolowaniem swoich wydatków, ponieważ zaciągnęła pożyczki u kilku dostawców BNPL. Jedna na cztery osoby twierdzi, że przez to nie spłaca swoich zobowiązań.”
W Stanach wzrosła również liczba osób mających trudności ze spłatą zadłużenia w BNPL – z 38% w ubiegłym roku do 43% w tym roku, a niespełna 30% zadłużonych deklaruje się, że musiało prosić przyjaciół i rodzinę o pomoc w spłacie tych chwilówek – nie chwilówek.
Masz długi w BNPL?
Być może jeszcze nie, ale potencjał jest ogromny. Jeśli zaś już dotyczy Ciebie i BNPL – chwilówka, podszedł Cię niespodziewanie, nie przejmuj się. Tak jak w przypadku chwilówek rozwiązanie leży w zasięgu ręki. Jeśli szukasz rozwiązania pętli kredytowej spowodowanej m.in. przez BNP skorzystaj z naszej oferty:
Podsumowując
Wszyscy wiedzą, czym się – prędzej lub później – kończy pożyczanie w chwilówkach. Czas dostrzec, że BNPL jak chwilówka prowadzi do podobnych skutków. Zrozumieć gdzie na smyczy wiodą klientów BNPL-e i nie pchać głowy w obrożę na jej końcu. Pomimo tego, że organy nadzoru już głośno mówią o problemie, to niestety nie są to organy w Polsce, ba nie są to też organy w UE. Cytowane bowiem powyżej przemyślenia pochodzą z Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych Ameryki. W badaniach z USA wskazuje się, że przepisy tworzą jeszcze takie kraje jak Australia, Szwecja, Niemcy. UE zapewne w tym momencie zajęta jest zapewne jakimś innym ważkim problem na miarę krzywizny bananów.
źr. Barclays Partner Finance, Opinium, OpenMoney, finextra.com