Co z pieniędzmi po śmierci właściciela rachunku bankowego?
Śmierć bliskiej osoby to nie tylko smutek, ale dodatkowo często dylematy związane ze spadkiem – jednym z nich jest to, co z pieniędzmi po śmierci właściciela rachunku bankowego? Czy można dysponować pieniędzmi zmarłego bez sprawy spadkowej?
„Dzień dobry, w ubiegłą niedzielę po ciężkiej chorobie zmarł mój ojciec. Tata nie pozostawił żadnego majątku poza pieniędzmi na koncie bankowym, do którego byłem upoważniony za życia. Czy jako że jestem jedynym spadkobiercą, to czy mogę wypłacić te pieniądze? Nie jestem bogaty, a muszę zapłacić za pogrzeb a Ojciec posiadał trochę gotówki i chyba miał kredyt. Nie ukrywam, że mam trochę długów, czy komornik może zająć zasiłek pogrzebowy?”
Odpowiadając na pierwsze z zadanych pytań, należy przypomnieć, że zgodnie z regulacjami zawartymi w kodeksie cywilnym, środki zgromadzone na rachunku bankowym wchodzą w skład masy spadkowej, a bank powinien rozdysponować znajdującą się tam gotówkę dopiero po zakończeniu postępowania spadkowego. Nie oznacza to jednak, że do tego czasu pieniądze na rachunku są całkowicie zamrożone. Co więcej, istnieje możliwość szybkiej wypłaty całości albo części znajdującej się tam gotówki.
Teoria a praktyka w przypadku zgonu posiadacza rachunków i środków na nich zgromadzonych
W teorii celem wypłaty środków winien Pan okazać w banku prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. W praktyce okazuje się jednak, że istnieje luka, która umożliwia podjęcie gotówki bez przeprowadzania czasochłonnej procedury cywilnej. Aktualnie nie istnieje w polskim systemie prawnym przepis, który obligowałby urzędy stanu cywilnego do informowania banków i SKOK-ów o zgonie posiadacza rachunku. Wobec powyższego, gdy w banku pojawi się dotychczasowy pełnomocnik i będzie chciał podjąć gotówkę, to kasjer nie będzie miał żadnych podstaw do odmowy wykonania dyspozycji. Najczęściej więc, gdy nie istnieją w rodzinie żadne spory co do sposobu podziału gotówki znajdującej się na rachunku denata, konto takie jest zazwyczaj „czyszczone” ze środków. Bank zaś o zgonie swojego klienta bardzo często nie jest informowany nigdy. Puste i porzucone konto bankowe zostanie zgodnie z umową zamknięte po kilku latach.
Podjęcie pieniędzy zmarłego a kradzież
Niestety przedstawionym przez Pana stanie faktycznym, kategorycznie nie zalecamy wykonania takiej operacji. Przede wszystkim pragniemy zaznaczyć, że istniejąca luka prawna, chociaż pozwala nam na szybkie podjęcie gotówki, to jej zastosowanie może narazić nas na odpowiedzialność karną z tytułu kradzieży. W szczególności sytuacja taka może się wydarzyć, gdy między spadkobiercami powstaną rozbieżności, co do sposobu podziału gotówki. A jedna z pokrzywdzonych osób zawiadomi o wszystkim właściwą instytucję. W Pana sytuacji po pewnym czasie, gdy kredyt nie będzie spłacany, bank zacznie upominać się o swoje pieniądze a po uzyskaniu informacji, że z rachunku bankowego w sposób nieuprawniony została pobrana gotówka, może spowodować, że będzie Pan poszukiwany przez policję. Szczególnie może się tak zdarzyć, gdy podejmie Pan środki i jednocześnie zrzeknie się spadku.
Wyjątki od reguły – pokrycie kosztów pogrzebu z oszczędności zmarłego
Oczywiście i w tym przypadku istnieją pewne wyjątki od reguły, które są uregulowane w ustawie prawo bankowe.
Pierwsza z nich dotyczy możliwości wypłaty z rachunku bankowego zmarłego kwoty, która będzie pokrywać koszty jego pogrzebu. Należy jednak podkreślić, że koszty te nie mogą przekroczyć wartości urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku. Bank wypłaca należne środki po przedstawieniu w placówce oryginałów faktur (dot. m.in. kosztów usługi wykonanej przez zakład pogrzebowy, a także stypy, wieńców czy orkiestry pogrzebowej). Wskazana kwota nie wchodzi w skład masy spadkowej a osoba, która zorganizowała pogrzeb, nie będzie w żadnym wypadku zobowiązana do jej zwrotu. Bardzo często pracownicy banków, aby przeciwdziałać nadużyciom bądź to na oryginałach faktur umieszczają stosowną adnotację o wypłacie kwoty, bądź też żądają od osób uprawnionych złożenia u nich oryginału faktury. Ma to zapobiegać wypłacie środków w sytuacji, gdy zmarły posiadał konta w różnych bankach.
Druga z nich umożliwia posiadaczowi rachunku bankowego złożenia pisemnego polecenia do banku, by ten, po jego śmierci, wypłacił członkowi rodziny sumę pieniężną. Maksymalnie jest to 20-krotność przeciętnego miesięczne wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku (aktualnie kwota ta wynosi ok. 100 000,00 zł). Uprawnionym do wypłaty może być: małżonek, wstępny (ojciec, dziadek, pradziadek itd.) zstępny (syn, wnuk, prawnuk itd.) lub rodzeństwo. Dyspozycja taka może być w każdej chwili złożona i odwołana. Ustawodawca przewiduje tutaj rygor pisemny.
Zajęcie komornicze zasiłku pogrzebowego
Co zaś tyczy się ostatniej kwestii, to należy przypomnieć, że zasiłek pogrzebowy wypłacany jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. ZUS ma na to 30 dni od daty przedłożenia stosownych dokumentów. Środki te mogą zostać bądź to przelane na rachunek bankowy lub też przekazane przekazem pocztowym. W Pana sytuacji radzimy skorzystania z drugiej opcji. Jeżeli jednak nie ma Pan możliwości odebrania gotówki, to przypominamy, że należności (zapomoga, ubezpieczenie) uzyskane celem zorganizowania pogrzebu, podlegają egzekucji jedynie na zaspokojenie tych kosztów (np. może się o nie upomnieć zakład pogrzebowy, któremu nie zapłaciliśmy za usługę). W innym przypadku możemy domagać się od komornika zwrotu zajętej kwoty. Wzór odpowiedniego wniosku można pobrać z naszej darmowej bazy pism do komornika.
Zwrot zajetych srodkow z tytulu zasilku pogrzebowego - wniosek do komornika 52.76 KB 157 downloads
...Pamiętaj. Artykuł nie stanowi interpretacji prawnej, porady, ani nie jest opinią prawną. Materiały są dostępne nieodpłatnie, a ich zamieszczenie ma jedynie cel informacyjny oraz wyjątkowo doszkalający. Właściciel portalu podejmuje wszelkie działania w celu umieszczania na stronie informacji bieżących, zupełnych i prawdziwych. Właściciel nie ponosi żadnej odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o zamieszczone na stronie informacje, ani też za ewentualne braki, nieścisłości lub pomyłki w zamieszczonych materiałach.