Jak sprawdzić czy osoba zmarła miała długi? Jaką „niespodziankę” mogła nam zostawić osoba zmarła? Takie pytania zapewne nurtują niejedną osobę, która opłakuje stratę bliskiej osoby.
Ktoś może powiedzieć, że myślenie o pieniądzach w takich okolicznościach nie przystoi i jest wyrazem braku szacunku dla zmarłego. Jednak w tym wszystkim należy pamiętać, że jedyną osobą, która nie musi myśleć o tym, czy spadkodawca miał długi, jest właśnie ów spadkodawca. On już nie ma żadnych problemów, a co najmniej doczesnych. Z tymi zostali spadkobiercy, w tym z długami zmarłego, z którymi muszą się zmierzyć. Lub wiedzieć, jak je od siebie (i swoich dzieci) skutecznie odsunąć.
Spis treści:
Jak sprawdzić czy osoba zmarła miała długi?
Często tak bywa i tutaj nie będzie wyjątku – można przyjąć dwie postawy. Pierwsza to nie tracić czasu na naukę procedur i załatwianie sprawy – po prostu zlecić ustalenie tych faktów specjaliście.
Druga to na własną rękę próbować ustalić, jakie niespodzianki, niezależnie od tego, czy spadkodawca miał długi czy odłożone środki na „tajnej” lokacie, pozostawiła nam osoba, która zmarła.
Samodzielnie sprawdzamy, gdzie zmarły miał długi
Niestety wciąż nie jest to zadanie najłatwiejsze i najszybsze do przeprowadzenia. Źródeł, gdzie możemy poszukać informacji na temat życia finansowego osoby, która odeszła, jest co najmniej kilka. Obejmują one różne obszary tego życia. Każdy kto zechce sam pozyskać takie informacje, nie będzie miał łatwo, ale ma taką możliwość. Oczywiście nie ma mowy, abyśmy znaleźli wszystko. Dla przykładu: długi „prywatne” nie figurują w żadnych spisach. Nie oznacza to, że nie warto mieć tylu informacji, ile się da zgromadzić o potencjalnie dziedziczonych długach.
Omówmy zatem pokrótce jak sprawdzić czy spadkodawca miał długi, własnym nakładem pracy.
Długi bankowe spadkodawcy
Biuro Informacji Kredytowej (BIK) gromadzi dane o życiu kredytowym każdego mieszkańca Polski. Jest to zatem naturalnie pierwsza baza, do której powinniśmy zajrzeć. Na całe szczęście przewidziano sytuację, że zobowiązania dłużnika, wraz z jego śmiercią, mogą spaść na spadkobierców i każdy z nich może złożyć wniosek o raport na temat historii kredytowej osoby zmarłej.
Procedura jest jasna – spadkobierca ma możliwość otrzymania informacji o zobowiązaniach osoby zmarłej po przekazaniu do biura następujących dokumentów:
- aktu zgonu spadkodawcy,
- postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego przez notariusza w oryginale lub kopii poświadczonej notarialnie,
- wypełnionego i podpisanego wniosku o udzielenie informacji zawierającego dane identyfikacyjne zmarłego.
A, że nie ma nic za darmo, należy uiścić opłatę za raport – kilkadziesiąt zł. Nie łudź się, że to wszystko – musisz jeszcze dołożyć na wysyłkę raportu dodatkowe kilkanaście złotych. Całą sumę przelewasz na numer konta, który uzyskasz na infolinii biura. Pamiętaj aby w tytule przelewu wpisać numer PESEL osoby zmarłej.
Wymagane dokumenty spakuj w kopertę i wyślij do adres: ul. Modzelewskiego 77A, 02-679 Warszawa. Jeśli wyślesz do BIK-u oryginały dokumentów, to odeśle on je do Ciebie zaraz po ich weryfikacji.
Raport o historii kredytowej zmarłego dostaniesz w osobnej korespondencji, gdyż czas na jego przygotowanie wynosi 30 dni.
Informacje widoczne w otrzymanym raporcie nie wyczerpują katalogu możliwych długów, ale ze względu, że najczęściej są to długi największe jest bazą najważniejszą. Kolejnym krokiem powinno być zasięgnięcie informacji o tym, czy zmarły miał długi pozabankowe. Już z raportu, który uzyskamy jako pierwszy, będzie można odczytać takie informacje. Oprócz oczywiście informacji o długach bankowych osoby zmarłej.
Długi zmarłego takie jak chwilówki, abonamenty, mandaty
Procedurę pozyskiwania informacji o długach zmarłego w Biurze Informacji Gospodarczej (BIG) zmieścimy w 3 słowach: „nie da się”. Niezależnie, który BIG przyjdzie Ci na myśl. Ot po prostu, ktoś nie przewidział takiej procedury. Pewnym wyłomem w tej ścianie są wyżej wspomniane informacje przemycone w raporcie opisanym w poprzednim akapicie. Ale to tylko wyrywek tego co mogą zawierać rejestry biur informacji gospodarczych. Sądzisz, że jesteś całkiem pozbawiony możliwości zweryfikowania, czy zmarła osoba miała długi np. w chwilówkach? Nie do końca.
- odwołać się do pomocy komornika,
- wybrać pierwszą opcję z tutaj opisanych – zlecić sprawdzenie gdzie zmarły miał długi specjaliście.
Bankowy Rejestr czasami pomaga w ustaleniu długów zmarłego
Gdy szukamy długu, warto również sprawdzić Bankowy Rejestr (BR). Dzieje się tak dlatego, że BR zawiera również pewne specyficzne długi wobec banków, których w innych rejestrach nie uświadczysz. Mogą to być np. długi z tytułu nie uregulowanych opłat za prowadzenie konta bankowego. Bywa zatem, że są to długi niewielkie, ale czasem szkody przez nie wyrządzone mogą być niepowetowane. Wystarczy bowiem kilkaset złotych odziedziczonego długu, by zablokować możliwość zaciągnięcia kredytu. A jak to w życiu bywa, dzieje się tak zazwyczaj wtedy, gdy go najbardziej potrzebujesz.
Jak sprawdzić czy spadkodawca miał długi odnotowane w Bankowym Rejestrze? Będą potrzebne:
- postanowienie sądu wraz z aktem zgonu,
- poświadczenie notarialne o dziedziczeniu wraz z aktem zgonu
Chociaż wniosek do BR musisz złożyć na piśmie, to na stronie BR znajdziesz użyteczny kreator, który pozwoli Ci stworzyć wniosek tak, by nie było w nim pomyłek.
Centralna Informacja o Rachunkach Bankowych pomoże odnaleźć wszystkie konta bankowe osoby zmarłej.
Konta w bankach to osobna historia. Tu najwięcej do powiedzenia ma system Ognivo i stworzona przezeń Centralna Informacja o Rachunkach Bankowych.
O ile sama informacja pozyskana z rejestru kont nie odpowie na pytanie, czy zmarły ma długi w danym banku, to dzięki niej zyskasz wiedzę o tym, gdzie zmarły miał konta bankowe. Dzięki temu dowiesz się nie tyle, czy spadkodawca zostawił Ci szczególnie duże długi, a raczej tego, czy nie zostawił czegoś na koncie oszczędnościowym. Z takim wykazem w ręku udasz się do konkretnych banków, by pozyskać wiedzę jak spadkodawca z nich korzystał. Przy okazji poinformujesz, że nie ma już potrzeby naliczać opłat za prowadzenie rachunku czy obsługę karty płatniczej, bo właściciel konta zmarł.
Jak pozyskać informację z Centralnej Informacji o Rachunkach Bankowych opisywaliśmy już dosyć dokładnie: różnica jest tylko jedna, wystąpisz w imieniu zmarłego, zamiast w swoim.
Uważaj, nie daj się zbyć pracownikom banku, którzy mogli nie słyszeć o takiej usłudze (a ma ją obligatoryjnie w ofercie każdy bank) i będą próbowali Cię odsyłać od Annasza do Kajfasza. Sprawę ma obowiązek załatwić pierwszy pracownik obsługi, którego o to poprosisz – wystarczy, że nie dasz się zbyć. O tym jak wielkich oczy potrafią zrobić pracownicy banku przeczytasz we wspomnianym wyżej artykule.
KRZ – długi alimentacyjne i upadłość konsumencka
Krajowy Rejestr Zadłużonych (KRZ) nie zawiera być może wielu informacji, ale rekompensuje nam to prostotą ich pozyskania. Jest to bowiem rejestr publiczny. Również nie bez znaczenia pozostaje o jakich zadłużeniach zmarłego z niego się dowiesz. Jeśli bowiem do tej pory nie zastanawiałeś się, czy zmarły płacił alimenty albo czy ogłosił upadłość konsumencką, to najwyższa pora nad tym się zastanowić. To ułatwi właśnie KRZ.
Na temat samej procedury nie ma co wiele się rozpisywać, bowiem całość załatwisz on-line, bez dodatkowych papierów.