Kogo najpierw spłaci komornik, czyli o kolejności zaspokajania wierzycieli

4.5
(2)

Jeden z naszych czytelników poruszył temat, który zapewne interesuje również niejednego zadłużonego – chodzi o kolejność zaspokajania roszczeń wierzycieli, czyli mówiąc potocznie o to, kogo najpierw spłaci komornik.

Czy komornik, mający w obsłudze kilku niezależnych od siebie wierzycieli dłużnika, dzieli pomiędzy nich pieniądze po równo?

A może egzekutor wysyła odzyskane od dłużnika pieniądze wg kolejności rozpoczęcia działań komorniczych?

Lub też – bo wielu ma teorie spiskowe – komornik oddaje pieniądze temu, kto zaoferuje wyższą prowizję?

Czas poznać prawdę i dowiedzieć się, kogo najpierw spłaci komornik prowadzący w stosunku do dłużnika kilka postępowań z kilku tytułów wykonawczych.

Dwie sprawy u komornika i kolejność zaspokajania wierzycieli

Nasz czytelnik napotkał problem, którego nie rozumie. Pisze on zatem tak:

Dzień dobry,

Komornik „prowadzi” moje dwie sprawy.

  1. Zaległe alimenty na dziecko.
  2. Niespłacona w terminie pożyczka.

Przez dłuższy okres czasu byłem bezrobotny, niedawno znalazłem pracę za tzw. najniższą krajową.

Wiem, że komornik ma prawo zająć mnie 60% wynagrodzenia z tytułu alimentów. Jednak ostatnio byłem w kancelarii i usłyszałem że w pierwszej kolejności zaspokoi wierzyciela z tej drugiej sprawy na kwotę 300 zł – z tytułu zastępstwa procesowego?

Czy może tak postąpić?

No właśnie, czy komornik działa zgodnie z prawem? Sprawdźmy to, gdyż wszystko ma swoje podstawy prawne. Każda czynność wykonana przez komornika – w tym to, kogo najpierw spłaci komornik – wynika wprost z ustaw, kodeksów czy konstytucji.

W opisanej przez czytelnika jego obecnej sytuacji komornik podczas egzekucji uzyska sumę pieniężną, która jednak nie wystarczy na uregulowanie obu długów w całości. W związku z taką sytuacją musi odwołać się do opisanych poniżej zasad określających pierwszeństwo w wyborze wierzytelności do spłaty. W przypadku naszego Czytelnika mamy do czynienia z długiem z grupy I (koszty zastępstwa – należność pełnomocnika wierzyciela) oraz z długiem z grupy II (zasądzony obowiązek alimentacyjny wobec dziecka). Zgodnie z opisanymi poniżej zasadami komornik ma obowiązek w pierwszej kolejności spłacić należność z grupy wyższej, a później z niższej. Zatem spłaca kwotami uzyskanymi z egzekucji jako pierwsze koszty egzekucyjne, a jako drugie należności alimentacyjne.

I zrobi tak zawsze, nie tylko w opisanym przypadku. Postępowanie takie wymusza na nim obowiązujące prawo. Czas zapoznać się z najważniejszymi zapisami, które regulują kolejność spłaty wierzycieli.

Komornik a prawo, czyli kogo najpierw spłaci komornik

Zgodnie z art. 32 ust. 1 obowiązującej Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej „wszyscy są wobec prawa równi”. Ta sprawiedliwa zasada nie dotyczy jednak np. wierzycieli w postępowaniu egzekucyjnym. Ustawodawca uznał, iż w tym przypadku należy wprowadzić zasadę uprzywilejowania (pierwszeństwa) ze względów socjalnych, przez wzgląd na interes publiczny oraz mając na uwadze cel postępowania egzekucyjnego. Zasady podziału sumy pieniężnej uzyskanej ze skutecznej egzekucji określone są w art. 1025 i art. 1026 Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296 z późn. zm.) [dalej:Kpc]. Są to przepisy bezwzględnie obowiązujące i hierarchiczne, czyli określają bezwarunkowo kolejność spłaty poszczególnych wierzycieli (ściślej: ich wierzytelności). Warto dodać, że jest to katalog zamknięty, komornik nie może wprowadzać swoich grup wierzycieli.

Zgodnie z treścią art. 1025 Kpc podstawowa zasada brzmi: „Z kwoty uzyskanej z egzekucji zaspokaja się w następującej kolejności:”

  1. koszty egzekucyjne;
  2. należności alimentacyjne;
  3. należności za pracę za okres 3 miesięcy do wysokości najniższego wynagrodzenia za pracę określonego w odrębnych przepisach oraz renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i koszty zwykłego pogrzebu dłużnika;
  4. należności zabezpieczone hipoteką morską lub przywilejem na statku morskim; inne świadczenia uboczne objęte zabezpieczeniem na mocy odrębnych przepisów;
  5. należności zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym i zastawem skarbowym albo korzystające z ustawowego pierwszeństwa oraz prawa, które ciążyły na nieruchomości przed dokonaniem w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji lub przed złożeniem do zbioru dokumentów wniosku o dokonanie takiego wpisu; inne świadczenia uboczne objęte zabezpieczeniem na mocy odrębnych przepisów;
  6. należności za pracę niezaspokojone w kolejności trzeciej;
  7. należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.)), o ile nie zostały zaspokojone w kolejności piątej;
  8. należności wierzycieli, którzy prowadzili egzekucję;
  9. inne należności; świadczenia uboczne nieobjęte zabezpieczeniem, świadczenia dożywotnika (chyba że należność podlegałaby zaspokojeniu w kategorii wcześniejszej);
  10. kary pieniężne oraz grzywny sądowe i administracyjne.

Ważne jest, iż odsetki i koszty postępowania dzielą kategorię z należnością główną.

Zasada pierwszeństwa obowiązująca komorników

Znajdująca wyraz w art. 1025 Kpc zasada pierwszeństwa polega w praktyce na tym, że zaspokojenie należności zaliczonych przez ustawodawcę do bliższej kategorii nastąpi przed należnościami umieszczonymi w dalszej kategorii, tak więc jeżeli suma objęta podziałem nie wystarczy na zaspokojenie wszystkich wierzycieli, zasada ta wyłączy zaspokojenie wierzycieli, których należności znajdują się w dalszej kolejności.

Przepisy zamieszczone w art. 1026 Kpc są uzupełnieniem tych opisanych powyżej. Jeżeli suma objęta podziałem nie wystarcza na zaspokojenie w całości wszystkich należności i praw zaliczonych w art. 1025 do tej samej kategorii wierzytelności – należności wszystkich wierzycieli danej kategorii zostaną rozdzielone proporcjonalnie (matematycznie: suma wszystkich należności wierzycieli przez iloraz liczby wierzycieli). Istotna jest tu także kolejność, otóż wydzieloną wierzycielowi przez komornika sumę zalicza się przede wszystkim na koszty postępowania, następnie na odsetki, a w końcu na sumę dłużną (kapitał, należność główną).

W praktyce ilustracją ww. zasady jest następujący przykład:

jeżeli należność wierzyciela wynosi łącznie 1260 zł, z czego 1000 zł w kapitale, 100 zł w kosztach postępowania (koszty procesu plus koszty postępowania egzekucyjnego) i 160 zł w odsetkach, a wydzielona wierzycielowi w planie podziału suma (np. przy zastosowaniu zasady proporcjonalności) wynosi 900 zł, to zalicza się ją na koszty postępowania i odsetki, które – w łącznej wysokości 260 zł – ulegną zaspokojeniu w całości, podczas gdy pozostała kwota 640 zł zaspokoi tylko częściowo należność kapitałową. Zaspokojenie kwoty 360 zł będzie mógł dany wierzyciel dochodzić w ewentualnej innej egzekucji.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296 z późn. zm.).

Komentarz do ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U.64.43.296), [w:] A. Jakubecki (red.), J. Bodio, T. Demendecki, O. Marcewicz, P. Telenga, M.P. Wójcik, Kodeks postępowania cywilnego. Praktyczny komentarz, Zakamycze, 2005, wyd. II.

Czy podane tu informacje były przydatne?

Oceń nas klikając na gwiazdkę

Średnia ocena 4.5 / 5. Liczba głosów: 2

Nikt jeszcze nie głosował. Bądź pierwszy!

1 komentujący “Kogo najpierw spłaci komornik, czyli o kolejności zaspokajania wierzycieli”

  1. Dzień dobry. A czy koszta zastepstwa procesowego nie spadły na 10 miejsce? Po nowelizacji przepisów miało się to zmienić.

Zostaw swój komentarz...