Sprzedaż długów: z czym się wiąże i na czym polega

Zastanawiasz się, dlaczego w branży finansowej sprzedaż długów jest tak powszechna? Na rynku pożyczek płynność finansowa jest kluczowa dla stabilności i rozwoju przedsiębiorstw udzielających pożyczek.. W branży parabanków wiele firm boryka się z problemem nierzetelnych klientów, którzy nie regulują swoich zobowiązania na czas. Opóźnienia w płatnościach mogą prowadzić nawet do utraty płynności finansowej i w skrajnych przypadkach do upadku firmy. Jednym ze sposobów na odzyskanie pieniędzy i poprawę sytuacji finansowej jest sprzedaż wierzytelności, czyli potocznie mówiąc, zaprzyjaźnienie się z firmą prowadzącą skup długów. W tym artykule pokaże Ci, czym polega sprzedaż długu i jakie są jej zalety zarówno dla firmy pożyczkowej, jak i dłużnika, który zalega z płatnościami.

Czym jest sprzedaż długów i jak działa?

Sprzedaż długów to nic innego jak umowa cywilnoprawna, na mocy której wierzyciel (parabank) przenosi swoje prawo do otrzymania świadczenia pieniężnego (czyli wierzytelności) od dłużnika na osobę trzecią (firma windykacyjna). Proces ten formalnie nazywany jest cesją wierzytelności. Dotychczasowy wierzyciel decyduje się sprzedać dług, aby szybciej uzyskać środki finansowe, nawet jeśli oznacza to otrzymanie kwoty niższej niż nominalna wartość długu.

Kluczowym elementem jest tu przeniesienie wierzytelności. Zgodnie z Kodeksem cywilnym, aby dokonać cesji wierzytelności, zazwyczaj nie jest wymagana zgoda dłużnika. Oznacza to, że wierzyciel może sprzedać dług bez konieczności informowania czy uzyskiwania jego zgody na samą transakcję cesji wierzytelności. Dłużnik musi jednak zostać poinformowany o tym, że nastąpiła zmiana wierzyciela. Aby aby wiedział, komu ma teraz świadczyć swoje zobowiązania, czyli dokonać spłaty długu. Od momentu poinformowania, dłużnik jest zobowiązany do uregulowania swojego zadłużenia wobec nowego wierzyciela. Czyli firmy, która kupiła jego dług.

Dlaczego wierzyciele decydują się sprzedać dług?

Główną motywacją dla wierzyciela jest chęć poprawy własnej płynności finansowej. Samodzielne dochodzenie należności, zwłaszcza gdy kontrahent unika zapłaty, bywa procesem długotrwałym, kosztownym i nie zawsze skutecznym. Windykacja należności generuje dodatkowe koszty i wymaga zaangażowania czasu oraz zasobów. Sprzedaż wierzytelności pozwala na szybkie odzyskanie przynajmniej części zamrożonych środków. To szczególnie ważne dla przedsiębiorców, którzy potrzebują kapitału na bieżącą działalność lub inwestycje.

A firmy pożyczkowe (parabanki) należą właśnie do takiej grupy przedsiębiorstw, która aby zarabiać, musi obracać pieniędzmi. Dlatego sprzedaż długów jest zjawiskiem powszechnym i masowym.

Co decyduje o tym, że sprzedaż długu ma miejsce?

Decyzja, czy warto sprzedać dług, zależy od indywidualnej sytuacji wierzyciela. Jeśli możliwość odzyskania pełnej kwoty długu samodzielnie jest niewielka lub wiąże się z dużym ryzyko związane z przewlekłością procesu (np. koniecznością wejścia na drogę sądową i oczekiwania na wyrok sądu), sprzedaż wierzytelności staje się atrakcyjną alternatywą. Jest to sposób na uniknięcie dalszych dodatkowych kosztów związanych z próbą odzyskania swoich należności. Nawet jeśli wierzytelności sprzedawane są za ułamek ich wartości nominalnej (uwzględniając np. zaległe odsetki), dla wielu przedsiębiorców jest to lepsze niż całkowita utrata środków lub długotrwałe i niepewne dochodzenie należności.

Bardzo dużo firm z założenia nie próbuje dochodzenia roszczeń tylko od razu sprzedaje długi, gdy te przekroczą określoną liczbę dni po terminie. Sprzedaż długu następuje najczęściej wówczas, gdy przeterminowanie osiągnie pułap 90-120 dni.

Kto kupuje długi? Skup wierzytelności i giełdy długów

Rynek wierzytelności jest zdominowany przez wyspecjalizowane podmioty. Najczęściej dług firmie windykacyjnej jest sprzedawany – firma windykacyjna profesjonalnie zajmuje się odzyskaniem długu. Istnieją również firmy specjalizujące się wyłącznie w skupie wierzytelności. Kupują one pakiety długów po niższej cenie, licząc na zysk z ich późniejszej windykacji należności. Nabywcami mogą być także banki, firmy pożyczkowe, firmy ubezpieczeniowe oraz inne instytucje finansowe, a czasem nawet osoby fizyczne.

Wbrew powszechnym opiniom miejscem obrotu wierzytelnościami nie jest giełda wierzytelności (nazywana też giełdą długów). W teorii est to platforma internetowa, na której wierzyciele (głównie przedsiębiorcy) mogą wystawiać długi na sprzedaż. Potencjalni nabywcy (np. firma windykacyjna) mogą przeglądać oferty, porównywać je i składać propozycje zakupu. Giełda wierzytelności w teorii mogłaby zwiększać transparentność rynku i dawać wierzycielom duże szanse na znalezienie nabywcy na posiadane długi na sprzedaż.

Tyle teorii. W praktyce giełda długów to miejsce prezentowania danych dłużnika, co ma zwiększyć siłę nacisku windykacyjnego. I nie ma nic wspólnego ze sprzedawaniem długów. Ta odbywa się w sposób hurtowy – bank sprzedaje jednej firmie windykacyjnej np. kilkanaście tysięcy spraw w jednym pakiecie długów na sprzedaż wytypowanych. A nie pojedyncze sprawy za pomocą giełdy długów.

Sprzedaż długu i konsekwencje dla dłużnika

Z perspektywy dłużnika, cesja wierzytelności oznacza przede wszystkim zmianę podmiotu, któremu jest winien pieniądze. Jak wspomniano, sprzedaż wierzytelności odbywa się bez zgody dłużnika. Jego zadłużenie nie znika ani nie zmienia swojej wysokości (wbrew mitom sprzedaż długu nie powoduje, że nagle gwałtownie się zwiększa).

Dłużnik musi po prostu dokonać spłaty długu na rzecz nowego wierzyciela, którym większości przypadków jest firma windykacyjna. Nowy wierzyciel ma prawo do prowadzenia działań windykacyjnych w celu odzyskania pieniędzy, w tym do skierowania sprawy na drogę sądową. Dłużnik powinien zostać formalnie powiadomiony o sprzedaży długu, aby uniknąć pomyłki przy spłacie zadłużenia.

Sprzedaż długu otwiera przed dłużnikiem nowe możliwości – na przykład ugodę z atrakcyjnymi warunkami spłaty

Każda sprzedaż długu jest korzystna dla dłużnika. Po pierwsze nabywca kupił dług znacznie taniej, niż wynosi jego nominalna wartość, a więc jego oczekiwania są z reguły mniejsze. Po drugie nabywca ma świadomość, że dłużnik nie garnie się do spłaty zadłużenia, dlatego nie wywiera na niego presji, ale stara się odzyskać kupiony dług na drodze polubownej.

Najczęściej spotykaną formą spłaty należności po zakupie jest polubowny układ ratalny. Dłużnik, który nie sprostał spłacie długu, otrzymuje znacznie lepsze warunki niż miał u pierwotnego wierzyciela. I chętnie spłaca należności w ratach, gdy tylko otrzyma taką możliwość od nabywcy jego długu.

Sprzedaż długów szansą na znaczną redukcję wysokości zadłużenia

Zakup wierzytelności za określony procent wartości pozwala nowemu wierzycielowi na elastyczne ustalanie kwoty do zwrotu. Wierzyciel najchętniej szybko skonsumowałby zyski, co otwiera możliwości negocjacji kwoty do spłaty.

Jeśli założymy, że B2 Impact kupiło dług za 25% jego wartości, to wydało na zakup wierzytelności o nominalnej wartości prawie 145 tysięcy kwotę 36 tysięcy złotych. Kupiony dług został następnie „odsprzedany dłużnikowi za kwotę 70 tysięcy złotych. Firma windykacyjna zarobiła prawie 100% zainwestowanej kwoty. A dłużnik zredukował swój dług o ponad połowę.

Było do możliwe tylko wówczas, że jego dług został sprzedany. Czas sprawdzić, za ile procent sprzedawane są długi.

Sprzedaż długu- ile procent?

To, za ile procent sprzedawane są długi, stanowi bardzo ścisłą tajemnicę firm, które długi sprzedają i tych, którzy długi od nich kupują. Czasami jednak w obiegu dokumentów kierowanych do sądu pracownik nie dopełnia swoich obowiązków i nie ukrywa danych wrażliwych. Dzięki czemu można się dowiedzieć za ile procent sprzedaje dług firma pożyczkowa:

Jeśli chodzi o większych graczy, to informacje, za ile procent są im sprzedawane długi, można wyczytać z ich raportów finansowych, które nie są objęte tajemnicą.

W ten sposób można się dowiedzieć, za ile procent banki i parabanki sprzedają długi np. firmie Kruk SA.

Grupa Kruk w 2024 roku zainwestowała 2 828 mln zł w portfele wierzytelności o nominale 14 607 mln zł. w porównaniu do 2 972 mln zł inwestycji w portfele wierzytelności o wartości nominalnej 14 523 mln zł w 2023 roku

Prosta operacja matematyczna pozwala sprawdzić, że:

• w roku 2023 sprzedaż długów do Kruka odbyła się za 20,46 procent ich nominalnej wartości
• rok później Kruk kupował długi płacąc za nie 19,36 procent wartości

Każdy dłużnik firmy Kruk może wykorzystać to, że jego dług został sprzedany do firmy windykacyjnej za ok. 20% wartości. Służą temu negocjacje z firmą KRUK.

Podsumowanie

Sprzedaż wierzytelności jest powszechnym zjawiskiem w obrocie gospodarczym, stanowiącym dla wielu wierzycieli ważne narzędzie zarządzania należnościami i utrzymania płynności finansowej.

Mechanizm cesji wierzytelności, umożliwiający przeniesienie praw do długu bez zgody dłużnika, pozwala na szybkie odzyskanie części środków zamrożonych w niespłaconych fakturach czy innych zobowiązaniach. Podmioty takie jak firma windykacyjna czy firmy specjalizujące się w skupie wierzytelności, a także platformy jak giełda wierzytelności (czy giełda długów), odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu tego rynku.

Choć wierzyciel odzyskuje środki, często po niższej cenie niż nominalna wartość wierzytelności, zyskuje pewność i szybkość transakcji. Dla dłużnika oznacza to kontynuację obowiązku zapłaty długu, ale wobec nowego wierzyciela. Warto podkreślić, że proces ten, choć dla dłużnika może wydawać się niekomfortowy, jest w pełni legalny i uregulowany prawnie.

Decyzja, czy warto sprzedać dług, zawsze powinna być poprzedzona analizą korzyści i potencjalnych strat dla stron transakcji. Pamiętajmy, że odzyskanie długu nie zawsze jest prostym zadaniem, a sprzedaż wierzytelności oferuje konkretną możliwość odzyskania funduszy, co dla wielu przedsiębiorców i ich płynności finansowej jest kluczowe. Sprzedaż długu stanowi zatem istotny element zarządzania należnościami w firmie. Może być skutecznym sposobem na pozbycie się problematycznego zadłużenia kontrahentów (klientów dłużnych). Ostatecznie, sprzedaż długu firmie windykacyjnej może być rozwiązaniem problemu zatorów płatniczych.