Otrzymaliśmy list od przedsiębiorcy, którego nurtuje zajęcie konta firmowego przedsiębiorcy. Oczywiście zajęcie komornicze. Szuka w internecie informacji na temat egzekucji komorniczej z rachunku firmowego. Bez rezultatu. Podobno znajduje same – jak to określa – ble, ble, ble…
Postaramy się pomóc temu i innym przedsiębiorcom przedstawiając stan prawny. Artykuł pisany jest w formie odbiegających od pozostałych. Zmiana konwencji jest zmianą próbną – po prostu uznaliśmy, że pisanie dla przedsiębiorcy wymaga zmiany stylu na bardziej profesjonalny. Jeśli uważacie Państwo, że dotychczasowy jest lepszy i bardziej przejrzysty, prosimy zaznaczyć to w komentarzach.
Zajęcie konta firmowego przedsiębiorcy – komornik i prawo
Tytułem wstępu. Oto list i zawarte w nim pytania. Stanowić będą one punkt odniesienia do komentarzy. Będących jednocześnie odpowiedzią na nurtujące czytelnika kwestie związane z zajęciem komorniczym konta firmowego przedsiębiorcy.
Mam pytanie:Czy limit 1500 zł dotyczy również konta firmowego osoby prowadzącej działalność gospodarczą?Naprawdę ciężko mi się doszukać, któryś dzień z kolei czytam różne ble,ble,ble.. i dalej żyję w nieświadomości.Po prostu nie wiem czy zostawić konto firmowe do płacenia ZUS-u, czy zmienić je w rachunek prywatny?Dodatkowe pytania, po przemyśleniach:Dotyczą sytuacji w której na koncie mam przyznany debet, kartę debetową, kredyt odnawialny w kwocie np 3 tys. zł. Czy słuszne jest moje rozumowanie, iż wpływy na spłatę tych zadłużeń wobec banku nie podlegają zajęciu komorniczemu bez względu na kwotę wpływów do momentu spłaty tych zobowiązań, czyli ustalenia salda „0”? Czy tutaj też obowiązuje limit 1500 i posiadając zadłużenie np. 2 tys. i spłacając je, nie zostanę z ujemnym saldem 500 zł. Celowo podałem 3 przypadki, ponieważ są to oddzielne produkty bankowe rozliczane na trochę innych zasadach.
Odpowiedź na pytania o zajęcie konta firmowego przedsiębiorcy
Odpowiedź wg stanu prawnego na dzień 1 marca 2017r.
Odnosząc się do pytań o zajęcie konta firmowego przedsiębiorcy przez komornika, wyjaśniam:
Na podstawie art. 803 Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296 z późn. zm.) [dalej:Kpc] tytuł egzekucyjny (uzyskany w drodze postępowania sądowego przez wierzyciela i przekazany komornikowi) „stanowi podstawę do prowadzenia egzekucji o całe objęte nim roszczenie i ze wszystkich części majątku dłużnika”, czyli komornik może egzekwować dług z całego Pana majątku, wszystkich jego części i elementów, np. poprzez zajęcie rachunku bankowego i przekazywanie przez komornika wierzycielowi środków znajdujących się lub wpływających na zajęte konto bankowe, z wyłączeniem składników majątku wyłączonych z egzekucji w całości lub części.
Egzekucja komornicza z rachunków bankowych
Egzekucja z rachunków bankowych dłużników odbywa się na podstawie przepisów Kpc art. 889 do 8934 – tu znaleźć można szczegółowe zasady postępowania w zakresie egzekucji oraz Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939 z późn. zm.) [dalej: Prawo bankowe] art. 54 – tu znajdują się zapisy odnośnie kwot wolnych od zajęcia przy egzekucji z rachunku bankowego. W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek, w tym dla osób będących przedsiębiorcami banki, zgodnie z art. 49 Prawa bankowego mogą prowadzić wyłącznie „rachunki rozliczeniowe oraz rachunki lokat terminowych.”, nie mogą natomiast „rachunków oszczędnościowych, rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych, rachunków terminowych lokat oszczędnościowych oraz rachunków rodzinnych”. Natomiast egzekucja z rachunku bankowego może dotyczyć wszystkich typów kont bankowych: firmowych, prywatnych, oszczędnościowych, walutowych oraz wspólnych (małżonków lub spółki cywilnej).
Jak wygląda zajęcie konta bankowego?
Przedmiotem egzekucji z rachunku bankowego jest wierzytelność przypadająca dłużnikowi względem banku z tytułu prowadzenia rachunku bankowego. Celem dokonania zajęcia komornik zawiadamia (w praktyce korzystając z systemu OGNIVO lub Centralnej Informacji o rachunkach bankowych) instytucje bankowe (banki, SKOKi), które zawarły z dłużnikiem umowę rachunku bankowego. Zawiadomienie (pisemne lub elektroniczne) jest zarazem wezwaniem do powstrzymania się od wypłat z zajętego rachunku bez zgody komornika do wysokości zajętej wierzytelności i bezzwłocznego przekazania zajętej kwoty. Zatem komornik dla celów prawidłowego prowadzenia postępowania egzekucyjnego lub zabezpieczającego może wystąpić do dowolnej instytucji bankowej o udzielenie zbiorczej informacji o rachunkach (bankowych i tych prowadzonych przez SKOKi) wskazanej osoby.
Ważne: W wypadku skierowania egzekucji przeciwko osobie posiadającej z dłużnikiem identyczne dane osobowe, np. imię i nazwisko i zajęcia jej rachunku bankowego, osobie takiej przysługuje żądanie zwolnienia tego rachunku od prowadzonej z niego egzekucji, a ponadto żądanie zasądzenia wyegzekwowanej kwoty (wg: wyrok SA w Gdańsku, I ACr 142/94, OSA 1994, nr 6).
Kwota wolna od zajęcia z rachunku bankowego
W związku ze zmianami jakie zaszły w Prawie bankowym od 8 września 2016r., zasady określania kwoty wolnej od zajęcia w przypadku egzekucji z rachunku bankowego uległy modyfikacji i ujednoliceniu. Obecnie środki pieniężne znajdujące się na rachunkach oszczędnościowych, rachunkach oszczędnościowo-rozliczeniowych oraz na rachunkach terminowych lokat oszczędnościowych jednej osoby, niezależnie od liczby zawartych umów, są wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego, w każdym miesiącu kalendarzowym, w którym obowiązuje zajęcie, do wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265) [w praktyce o kwocie płacy minimalnej decyduje ostatecznie Rząd RP, choć po konsultacjach społecznych], przysługującego pracownikowi zatrudnionemu w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy. Nadto Środki pieniężne zgromadzone na rachunku oszczędnościowym, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym oraz na rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej prowadzonym dla kilku osób fizycznych są wolne od zajęcia do wysokości określonej powyżej, niezależnie od liczby współposiadaczy takiego rachunku. Zatem aktualnie kwota wolna od zajęcia w wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązuje dla każdego miesiąca oddzielnie. Kwota wolna od zajęcia nie ma już zatem charakteru jednorazowego, ale limitu odnawialnego, stosowanego w każdym miesiącu kalendarzowym trwania zajęcia rachunku przez komornika. W roku 2016 kwota wolna od zajęcia konta bankowego wynosiła 1387 zł 50 gr, natomiast w roku 2017 wzrosła do 1500 zł.
Egzekucja z konta bankowego z saldem ujemnym
Należy pamiętać, że egzekucja z konta bankowego dotyczy zarówno kwot, jakie się na nim zajmują w momencie zajęcia, jak i tych wpływających już po zajęciu. W przypadku gdy środki na koncie są wyższe od kwoty wierzytelności i kosztów egzekucji długu, nadwyżka jest zostawiana do dyspozycji dłużnika. Jeśli środki są niewystarczające, komornik będzie zajmował wszystkie kolejne wpływy – aż do zebrania całej kwoty. Saldo ujemne na rachunku bankowym oznacza, że wszystkie wpływy w pierwszej kolejności przekazywane są na jego spłatę i nie są przekazywane komornikowi. Środki podlegają ponownemu zajęciu w sytuacji, gdy saldo się wyzeruje.
Zajęcie konta firmowego przedsiębiorcy
W przypadku przedsiębiorców i rachunków firmowych warto dodać, że komornik nie może podjąć egzekucji długu z kwot, które dłużnik przeznacza na bieżące wypłaty na wynagrodzenie za pracę wraz z podatkami i innymi ciężarami ustawowymi oraz zasądzone alimenty i renty o charakterze alimentacyjnym zasądzone tytułem odszkodowania – do wysokości przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału. Wypłata tych kwot ma miejsce wówczas, gdy przedłoży się komornikowi odpis listy płac lub wyroku odnośnie alimentów i rent.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296 z późn. zm.) i Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939 z późn. zm.)
Komentarz do ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U.64.43.296), [w:] A. Jakubecki (red.), J. Bodio, T. Demendecki, O. Marcewicz, P. Telenga, M.P. Wójcik, Kodeks postępowania cywilnego. Praktyczny komentarz, Zakamycze, 2005, wyd. II.
Komentarz do ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U.64.43.296), [w:] A. Jakubecki (red.), J. Bodio, T. Demendecki, O. Marcewicz, P. Telenga, M.P. Wójcik, Kodeks postępowania cywilnego. Praktyczny komentarz, Zakamycze, 2005, wyd. II.