Zwrot z podatku to jeden z milszych momentów, który każdego roku spotyka całą rzeszę Polek i Polaków. Czy całą przyjemność może popsuć komornik?
Początek roku kalendarzowego jest sygnałem do rozpoczęcia sezonu rozliczeń podatkowych. W prywatnych wiadomościach zasypujecie nas państwo pytaniami odnośnie do egzekucji ze zwrotu podatku. Wobec tego postaramy się w kilku akapitach naświetlić obowiązujące zasady.
Czy komornik może zająć zwrot podatku za 2018 rok?
Na wstępie należy zaznaczyć, że komornik jest uprawniony do dokonania zajęcia nadpłaty podatku dochodowego (jak i innych danin publicznych, jak np. podatek VAT). Do zajęcia stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania cywilnego dot. egzekucji z wierzytelności.
- Zajęciu podlega cała suma, aż do pełnego pokrycia długu.
- W egzekucji z wierzytelności brak jest kwoty wolnej od potrąceń, wobec czego, w przypadku poprawnie dokonanego zajęcia, komornik/urząd odmówi zwolnienia nawet części zajętej kwoty.
- Zważywszy na popularność i łatwość tego sposobu egzekucji, zajęcia w organie podatkowym są dokonywane niemalże automatycznie przy wszczęciu postępowania. Innymi słowy każdy dłużnik ma z automatu zajmowany zwrot podatku.
Reasumując, w dzisiejszym stanie prawnym otrzymanie środków z fiskusa przez dłużnika graniczy z cudem. Z drugiej strony obecne rozwiązania zmniejszają finalnie koszty prowadzonej egzekucji. A dlaczego? Już tłumaczę
Zwrot podatku a zajęcie komornicze w przeszłości
W przeszłości urzędy skarbowe odmawiały realizacji tzw. „nadpłat przyszłych”, co wymagało od organów egzekucyjnych dokonania zajęcia, w chwili złożenia przez dłużnika zeznania podatkowego. Niestety powodowało to, że egzekucja bywała żmudna i kosztowna, a znane były przypadki komorników, którzy wysyłali zajęcia co 2 tygodnie, gdyż nie byli w stanie ustalić daty złożenia deklaracji. Nie muszę w tym miejscu dodawać, że kosztami korespondencji finalnie i tak obciążano dłużników. W wyniku nowelizacji, od września 2016 roku zajęcia dokonywane są wyłącznie w formie elektronicznej i są ważne przez rok.
Ulgi podatkowe i zajęcie komornicze
Ponadto część z państwa zadało pytanie, czy komornik ma prawo zająć wierzytelność, którą stanowi tzw. „ulga na dziecko”? W tej kwestii niestety należy udzielić odpowiedzi pozytywnej, gdyż wspomniana ulga w sposób oczywisty przysługuje rodzicom, a nie dziecku. Zatem “skarbówka” nie może odmówić komornikowi realizacji prawidłowo nadesłanego zajęcia.
Kiedy komornik nie otrzyma środków od fiskusa?
Można zasadniczo wskazać dwie sytuacje, gdy komornik będzie musiał obejść się smakiem i zobaczy zwrot podatku tylko przez szybę. Zwrot podatku trafi do dłuznika, a zajęcie komornicze będzie nieskuteczne:
- Gdy wierzytelność z tytułu nadpłaty podatku wynika ze złożenia wspólnego zeznania małżonków, a dłużnikiem jest tylko jeden z nich. Jest to pokłosie wyroku NSA, który w 2014 roku uznał (II FSK 979/12 z dn. 2014-03-27 ), że przekazywanie przez Urząd Skarbowy wspólnej nadpłaty podatku, tak aby pokryć długi jednego z nich, jest bezpodstawne. Osobiście nie jest mi znany przypadek, w którym zajęcie wymagałoby złożenia skargi na czynność komornika. Należy podkreślić, że realizacja (jak i odmowa realizacji) przez skarbówkę otrzymanych zajęć przebiega na ogół prawidłowo, a popełnione błędy są marginalne. Wobec powyższego, gdyby dotyczyła państwa wspomniana wyżej sytuacja, otrzymane z kancelarii zajęcie należy zignorować.
- W wyniku nowelizacji sprzed kilku lat ustalono, że w przypadku istnienia zaległości podatkowych, istniejące należności zajęte przez komorników sądowych, będą w pierwszej kolejności zaliczane na zaległe zobowiązania względem skarbu państwa. W tym wypadku niestety finalnie dłużnik i tak nie zobaczy zwrotu. Ale przynajmnie pokryje np. zaległe mandaty. Na przykład za przekroczenie prędkości, przechodzenie przez jezdnię na czerwonym świetle czy picie alkoholu na przystanku trmawajowym
Zwrot z podatku a zajęcie komornicze na koncie bankowym
Wyobraź sobie sytuacje, że rozliczasz się z małżonkiem. Jest on czysty jak łza i nie ma nic wspólnego z komornikiem. Wasz zwrot podatku pozostanie zatem nietknięty przez komornika. Ale tylko do momentu, gdy nie zostanie przelany na konto bankowe, które jest zajęte.
Pamiętaj o tym wysyłając do US informacje o tym, gdzie ma trafić zwrot podatku. Komornik nie przechwyci zwrotu na poziomie Urzędu Skarbowego, ale może na poziomie konta.
I Twoja radość ze zwrotu sprytnie (poprzez wspólne rozliczenie) wyszarpanemu komornikowi rozwieje się w momencie. Dlatego przed zwrotem sprawdź, czy Twoje konto nie powinno być jednak kontem bezpiecznym od komornika.