Kilku komorników, jeden rachunek bankowy i problem
Jeden komornik na koncie to problem. Kilku — jeszcze większy, zwłaszcza gdy coś pójdzie nie tak przy przekazywaniu sprawy z jednej kancelarii do drugiej.
Sytuacja, w której o ten sam dług upomina się dwóch komorników, może prowadzić do poważnych komplikacji i paraliżu finansowego. Aby wyjaśnić, jak sobie z tym i innymi problemami poradzić, odpowiadamy na najczęstsze pytania dłużników.
Egzekucja komornicza z rachunku bankowego prowadzona przez kilku komorników
1. Jak komornik znajduje moje konto bankowe?
Komornicy sądowi mają do dyspozycji wysoce skuteczne narzędzie — system OGNIVO. Jest to aplikacja online, która umożliwia błyskawiczną wymianę informacji między komornikami a bankami. Wystarczy, że komornik wprowadzi do systemu numer PESEL dłużnika, aby otrzymać listę banków, w których dana osoba posiada rachunki. Dzięki temu proces lokalizowania kont jest obecnie niemal w pełni zautomatyzowany i trwa zaledwie kilka chwil. Jesteś zainteresowany szczegółami? Opisujemy je w artykule o zajęciach konta bankowego.
2. Czy komornik może zająć konto bez wcześniejszego powiadomienia?
Tak, i jest to standardowa praktyka. Ze względu na szybkość działania systemu OGNIVO, bank otrzymuje elektroniczne zawiadomienie o zajęciu i blokuje konto niemal natychmiast. W tym samym czasie komornik ma obowiązek wysłać do dłużnika listowne zawiadomienie o wszczęciu egzekucji. W praktyce oznacza to, że dłużnik niemal zawsze dowiaduje się o blokadzie konta, zanim dotrze do niego oficjalne pismo. Jeśli nie otrzymałeś żadnej korespondencji sądowej w sprawie, która doprowadziła do egzekucji (np. z powodu nieaktualnego adresu w aktach), możesz podjąć kroki prawne w celu wznowienia postępowania. Jak to zrobić opisujemy dokładnie w artykule o nieprawidłowo doręczonym nakazie zapłaty.
3. Ile pieniędzy komornik może zabrać? Co to jest kwota wolna od zajęcia?
Komornik nie może zająć wszystkich środków na koncie osobistym. Obowiązuje tzw. kwota wolna od zajęcia, która ma zapewnić dłużnikowi środki do życia. Wynosi ona równowartość 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę (wysokość jest aktualizowana co roku). Kwota ta odnawia się co miesiąc, ale jej niewykorzystana część nie przechodzi na kolejny okres. Limit ten dotyczy wszystkich posiadanych kont osobistych łącznie, a nie każdego z osobna. Zawsze aktualną kwotę wolną od zajęcia znajdziesz w naszym praktycznym poradniku pełnym tabel zajęć komorniczych.
Ważne: Kwota wolna od zajęcia nie obowiązuje w przypadku długów alimentacyjnych oraz na kontach firmowych.
4. Jakich pieniędzy komornik nie może zająć?
Poza kwotą wolną, niektóre wpływy na konto są całkowicie wyłączone spod egzekucji. Należą do nich przede wszystkim:
- świadczenia alimentacyjne,
- świadczenia rodzinne (np. 800+), pielęgnacyjne i z pomocy społecznej,
- zasiłki dla opiekunów,
- rodzinny kapitał opiekuńczy.
Należy jednak pamiętać, że bank automatycznie blokuje wszystkie wpływy. Jeśli na konto trafią środki zwolnione z egzekucji, należy przedstawić komornikowi dokumenty potwierdzające ich źródło (np. decyzję o przyznaniu świadczenia) i złożyć wniosek o ich zwolnienie.
5. Co zrobić w przypadku pomyłki i niesłusznego zajęcia konta?
Pomyłki się zdarzają, np. z powodu zbieżności danych osobowych z faktycznym dłużnikiem. Jeśli komornik niesłusznie zajął Twoje konto, należy działać natychmiast. Po pierwsze, skontaktuj się z komornikiem, aby wyjaśnić sprawę, przedstawiając dowody tożsamości i numer PESEL. Jeżeli to wierzyciel podał błędne dane, powinien on złożyć wniosek o umorzenie egzekucji. Gdy komornik lub wierzyciel nie reagują, konieczne może być złożenie skargi na czynności komornika lub nawet wytoczenie tzw. powództwa przeciwegzekucyjnego w sądzie.
6. Czy komornik może zająć konto wspólne lub firmowe?
Tak. W przypadku konta wspólnego, egzekucja jest co do zasady prowadzona do wysokości udziału dłużnika. Jeśli umowa z bankiem nie stanowi inaczej, przyjmuje się, że udziały współwłaścicieli są równe. Współwłaściciel niebędący dłużnikiem może bronić swoich środków, przedstawiając komornikowi umowę rachunku.
W przypadku konta firmowego nie obowiązuje kwota wolna od zajęcia. Zwolnione spod egzekucji są jedynie środki przeznaczone na wypłatę bieżących wynagrodzeń dla pracowników (wraz z podatkami i składkami ZUS), co wymaga przedstawienia komornikowi listy płac i uzyskania jego zgody.
7. Co to jest zbieg egzekucji i jak poradzić sobie z dwoma komornikami?
Zbieg egzekucji ma miejsce, gdy co najmniej dwa organy egzekucyjne (np. dwóch komorników sądowych lub komornik i urząd skarbowy) prowadzą egzekucję z tego samego składnika majątku — np. konta bankowego. Sytuację taką obrazuje historia naszego czytelnika (pisownia oryginalna):
Witam mam pytanie komornik X wysłał informację o zajęciu wierzytelności i zablokował konto w banku ,po paru miesiącach komornik X ,wysłał pismo że uznaje się niewłaściwym do dalszego prowadzenia tej sprawy i przekazał sprawę komornikowi Y ,komornik Y ,przysłał pismo o przejęciu sprawy i w razie nie możliwości całkowitej spłaty dokonywać spłaty po 100zł ,tymczasem sprawa wygląda następująco komornik X nadal blokuje konto pomimo tego że przekazał sprawę komornikowi Y ,pomimo wysłania pisma do komornika X I odblokowanie rachunku nadal tego nie zrobił ,zwróciłem się też z pismem do komornika Y ,Z PROŚBĄ O WYJAŚNIENIE TEJ SPRAWY ALE NIE MA ODPOWIEDZI ,I SYTUACJA WYGLĄDA ŻE W JEDNEJ I TEJ SAMEJ SPRAWIE SĄ DWIE BLOKADY RACHUNKU KOMORNIKA X ,I KOMORNIKA Y
Opisana sytuacja może być powiązana z nowelizacją Kodeksu Postępowania Cywilnego z 8 września 2016 r., która wprowadziła elektroniczny system do dokonywania operacji na rachunkach bankowych dłużników (takich jak zajęcie czy uchylenie zajęcia). Niestety, w oprogramowaniu komorniczym mogą nadal występować ograniczenia, np. brak opcji automatycznego poinformowania banku o przekazaniu postępowania innemu komornikowi. W takim scenariuszu jedyną dostępną możliwością dla komornika, który przekazuje sprawę (komornik X), jest manualne uchylenie zajęcia, chociaż – co należy podkreślić – przepisy wprost go do tego nie zobowiązują.
Na marginesie informujemy, że jedynymi powinnościami nałożonymi przez przepisy na komornika przekazującego akta, są rozliczenie sprawy oraz właściwe skompletowanie dokumentów.
Jeden komornik właściwy, nie kilku
Jednocześnie komornik właściwy do łącznego prowadzenia egzekucji (komornik Y) powinien po przejęciu sprawy wnikliwie przejrzeć jej akta. W wyniku tej analizy musi poinformować bank, że to on jest teraz organem prowadzącym egzekucję (taka opcja powinna być dostępna w jego systemie). Wobec tego można przypuszczać, że błąd leży po jego stronie.
Reasumując – sugerujemy ponowną próbę kontaktu z kancelarią komornika Y i złożenie wniosku o odblokowanie rachunku bankowego. Jeżeli kontakt będzie utrudniony lub bezskuteczny, sugerujemy złożenie skargi administracyjnej do Prezesa Sądu Rejonowego, przy którym działa dany komornik. Takie działanie powinno przyspieszyć rozwiązanie sprawy.
8. Jak długo trwa zajęcie rachunku bankowego i jak odblokować konto?
Egzekucja z konta trwa do momentu pełnej spłaty długu (należności głównej, odsetek i kosztów egzekucyjnych) lub umorzenia postępowania. Aby odblokować konto, należy przede wszystkim spłacić zadłużenie lub zawrzeć ugodę z wierzycielem albo komornikiem. Po spłacie długu komornik jest zobowiązany niezwłocznie wysłać do banku zawiadomienie o uchyleniu zajęcia. Dopiero otrzymanie takiego pisma przez bank pozwala na zdjęcie blokady.
Oczywiście można próbować uwolnić konto bankowe spod zajęcia pisząc stosowny wniosek do komornika.
9. Jak napisać wniosek do komornika?
Pisma kierowane do komornika powinny mieć charakter formalny. Składając np. wniosek o zwolnienie środków spod egzekucji lub o umorzenie postępowania, należy zawrzeć w nim:
- Dane dłużnika (imię, nazwisko, adres),
- Dane komornika (imię, nazwisko/nazwa kancelarii, adres),
- Sygnaturę akt sprawy (znajduje się na każdym piśmie od komornika),
- Dokładne uzasadnienie wniosku,
- Ewentualne załączniki (np. potwierdzenie spłaty, dowód pochodzenia środków zwolnionych spod egzekucji),
- Własnoręczny podpis.
Pismo najlepiej złożyć osobiście w kancelarii za potwierdzeniem odbioru lub wysłać listem poleconym.
10. Gdzie złożyć skargę na działania komornika?
Jeśli działania komornika są bezprawne (np. zajął środki niepodlegające egzekucji i nie reaguje na wnioski) lub przewlekłe (jak w opisanym przypadku podwójnej blokady), dłużnik ma prawo złożyć skargę na czynności komornika. Skargę wnosi się do sądu rejonowego, przy którym działa dany komornik, ale za pośrednictwem tego właśnie komornika. W przypadku bezczynności, czyli gdy komornik nie podejmuje wymaganych działań, można również złożyć skargę administracyjną do Prezesa Sądu Rejonowego. Tego typu skarga często przyspiesza wyjaśnienie sprawy.
