Czymś, co budzi duże spory w społeczeństwie i jest zmorą kadrowych jest egzekucja komornicza z ZFŚS. Kilka słów o tym, dlaczego tak jest, co zrobić, gdy komornik zajmuje pieniądze z ZFŚS i czy można się przed tym obronić.
Czym jest Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych?
Fundusz obligatoryjnie tworzą przedsiębiorstwa zatrudniające 20 pracowników i więcej. Rodzaje działalności socjalnej oraz zasady przeznaczania środków z funduszu określa regulamin. Pracodawca może przeznaczyć środki z funduszu na kilka form pomocy socjalnej. Są to między innymi:
- zapomogi, pożyczki
- działalność kulturalna, oświatowa i sportowa (bilety na mecze, koncerty czy spektakle oraz organizacja imprez)
- Opieka nad dziećmi w żłobkach i przedszkolach
- dofinansowanie wypoczynku (wczasy pod gruszą)
Egzekucja komornicza z ZFŚS
Sam fakt, że komornik może zająć pieniądze pochodzące z funduszu nie podlega dyskusji. Jednak od lat sporna jest kwestia objęcia funduszu zasięgiem działania egzekucji z wynagrodzenia. Innymi słowy: czy komornik zajmujący wynagrodzenie zajmuje również z automatu pieniądze z funduszu czy nie?
Przecież nie stanowią one wynagrodzenia za pracę i nie są związane w sposób bezpośredni z samym świadczeniem pracy, jego jakością i wynikami. Jest to oficjalne stanowisko wyrażone przez Departament Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
Świadczenia z funduszu nie mają charakteru wynagrodzenia za pracę – dokładnie tak brzmi opinia wyrażona przez ów Departament. Pomoc socjalna ma charakter uznaniowy i opiera się o kryteria wyłącznie natury socjalnej. Mówi o tym wyraźnie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych:
przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu
Komornicy o funduszu
Zupełnie inną interpretację przyjmuje natomiast Krajowa Rada Sądownicza. W ocenie Rady nie ma podstaw prawnych do zwolnienia świadczeń z Funduszu spod egzekucji komorniczej. I dlatego też podlega ona egzekucji w całości.
Na ratunek mądra kadrowa
Skoro przepisy jasno nie określają jak ma zachować się pracodawca odpowiedzialny za realizację egzekucji komorniczej, ten ma niejako wolną rękę. Wiele kadrowych nie działa niestety na korzyść pracowników. Egzekucja komornicza z ZFŚS budzi wątpliwości, a strach przed karami nakładanymi przez komorników jest duży. Dlatego też dla “świętego spokoju”, a często również z niewiedzy, potrąca się w całości środki przeznaczone na przykład na wczasy pod gruszą.
Mądra kadrowa powinna pamiętać, iż w sytuacji zajęcia komorniczego wynagrodzenia egzekucja komornicza z ZFŚS nie powinna mieć miejsca. W przypadku otrzymania pisma o zajęciu wynagrodzenia za pracę oraz wszelkich innych funduszy pozostających w związku ze stosunkiem pracy na podstawie art. 880 k.p.c. pracodawca nie powinien dokonać potrącenia środków z ZFŚS. Te środki nie mają bowiem nic wspólnego ze stosunkiem pracy.
Niestety dla dłużnika nawet najbardziej przychylna kadrowa rozłoży ręce, gdy komornik za zawiadomieniu o zajęciu wynagrodzenia “dołoży” zajęcie wierzytelności przysługującej pracownikowi wobec pracodawcy w trybie art. 895 i następnych k.p.c. Czyli między innymi zajęcie środków z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Rada dla dłużników z zajęciem komorniczym
Mając w perspektywie niedalekiej wypłatę wczasów pod gruszą i jednocześnie zajęcie komornicze warto sprawdzić dokładnie pismo od komornika. Jeśli znajdziemy w nim informacje o zajęciu wyłącznie wynagrodzenia za pracę (art. 880 i następnych k.p.c.) warto uświadomić pracodawce, że nie ma obowiązku oddawać komornikowi środków przeznaczonych dla pracownika z funduszu. Egzekucja komornicza z ZFŚS jest możliwa tylko i wyłącznie wówczas, gdy komornik wskaże to w zawiadomieniu o zajęciu. Wielu pracodawców nie wie o tym i nadgorliwie oddaje komornikowi całość świadczenia.
Dlatego w polskich realiach to pracownik musi dmuchać na zimne i dbać o swoje. Mam nadzieję, że artykuł ten otworzył wielu z nich oczy i pozwoli im uświadomić pracodawcę, że zajęcie wynagrodzenia za pracę to nie jest zajęcie środków z ZFŚS.