Wielu kredytobiorców zastanawia się, czy kolejny kredyt obniża scoring w BIK? Postaram się pokazać na przykładzie, w jaki sposób to działa. Ponieważ posiadamy tzw. wzorcowego klientka, najlepiej zobaczyć pewne mechanizmy właśnie na żywym przykładzie. Prześledzimy zatem kilka ostatnich miesięcy aktywności kredytowej reprezentatywnego kredytobiorcy, aby sprawdzić, czy jego kolejne zobowiązania finansowe mają wpływ na ocenę, jaką wystawia mu BIK.
- jaka jest rola oceny punktowej BIK
- czy uzyskanie kredytu ma wpływ na scoring
- lepiej wziąć kredyt gotówkowy czy debet na karcie kredytowej?
Posługiwać się będziemy oceną procentową, a nie punktową. Z tego względu, że większość kredytobiorców używa raportów uproszczonych zamawianych bezpośrednio na stronie bik.pl, a nie pełnych, z oceną punktową, kupowanych poprzez bank PKO BP.
Spis treści:
Karta kredytowa i jej wpływ na scoring BIK
Nasz wzorcowy kredytodawca w maju 2020 roku zdecydował się rozszerzyć swój portfel o kartę kredytową w banku Millennium. W momencie podejmowania decyzji jego sytuacja i ocena w BIK wyglądały następująco:
Jak widać ocena to 81%, a więc znajduje się w grupie najlepiej ocenianych kredytobiorców w Polsce. A zobowiązania w portfelu rozkładają się następująco:
- hipoteka – kredyt mieszkaniowy (duże zobowiązanie),
- kredyt gotówkowy (średnie zobowiązanie),
- raty – kredyt ratalny (bardzo niskie zobowiązanie, budowa wiarygodności),
- limit debetowy (bardzo niskie zobowiązanie, budowa wiarygodności).
Czyli jest miejsce na produkt nieobciążający specjalnie zdolności kredytowej, wspomnianą kartę z limitem 5000 zł. Bank Millenium bardzo naciskał, aby związać swojego wzorowego klienta jeszcze bardziej ze sobą, oferując złotą kartę kredytową bez żadnych opłat i z oprocentowaniem najniższym z możliwych. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania na karcie kredytowej dla naszego kredytobiorcy była jednak kryterium trzecioplanowym, gdyż i tak nie miał on zamiaru korzystać z kredytu. Skupiając się na okresie bezodsetkowym miał i tak zerowe oprocentowanie. A celem wzięcia karty było podniesienie oceny punktowej.
Jak widać na załączonym obrazku, wygenerowanym pod koniec czerwca, karta kredytowa widnieje z bazie Biura Informacji Kredytowej:
Widzimy również, że
karta kredytowa nie miała żadnego wpływu na ocenę punktową BIK
Minęły 3 miesiące od uruchomienia karty kredytowej. Nasz wzorcowy kredytodawca postanowił zostać eko i założyć sobie instalację fotowoltaiczną. Ponieważ BOŚ bank oferuje na ten cel niezwykle preferencyjny kredyt, kierunek kredytodawcy był jeden: do BOŚ Banku po kredyt ekologiczny.
Z takim scoringiem rzecz jasna nie miał on żadnych problemów z uzyskaniem kredytu. Choć, jak widać na obrazkach, jego zobowiązania miesięczne nie są wszak małe. Tutaj jednak w praktyce wychodzi stara prawda o BIK: warto budować scoring, gdyż nie wiadomo, kiedy zdolność kredytowa będzie potrzebna.
Zatem kredyt został uruchomiony, a my dzięki niemu możemy sprawdzić
czy kolejny kredyt obniża scoring BIK?
Jak widać, o ile karta kredytowa nie zrobiła na algorytmie BIK żadnego wrażenia, to ponad 30.000 kolejnego zobowiązania już tak i namieszało w bazie BIK. Powodując zmniejszenie oceny punktowej.
BIK obniżył swoją ocenę punktową, czy raczej przewidywanie tego, jak kredytobiorca będzie w przyszłości regulował swoje zobowiązania. W stopniu niewielkim, ale jednak. Ocena spadła z 81% do 78%. Warto przy tym zauważyć, że nasz kredytobiorca automatycznie wypadł z grupy VIP Biura Informacji Kredytowej (20% wszystkich polskich kredytobiorców). I wpadł do gromady szaraków (40% ogółu kredytobiorców):
Jeśli zastanawiasz się, dlaczego zatem budowanie scoringu opiera się o branie kredytów, kart czy debetów, skoro efektem jest obniżenie scoringu, postaram się to wyjaśnić. Abyś miał świadomość czytania informacji kredytowej w sposób prawidłowy ze swojego raportu.
Przekredytowanie obniża scoring BIK i ocenę punktową
Jednym z zadań algorytmu BIK (czyli sztucznej inteligencji odpowiadającej za modelowanie i profilowanie kredytobiorców) jest znalezienie momentu, w którym działania kredytobiorcy mogą realnie zagrażać zrzeszonym w BIK podmiotom finansowym. Innymi słowy, jeśli Biuro Informacji Kredytowej zauważa niepokojący trend w postaci nadmiaru zobowiązań, automatycznie podnosi ocenę ryzyka kolejnego zobowiązania.
Im niższa ocena punktowa BIK, tym wyższe ryzyko nieterminowej obsługi kolejnego kredytu. O czym banki i instytucje pożyczkowe dowiadują się z informacji kredytowej w raporcie.
Ważne, abyś widział, że te prognozy tworzy nie człowiek, a komputer. I działają one automatycznie. Zatem powiększając swój poziom zadłużenia o 9% (z 328.000 zł do 360.000 zł) nasz kredytobiorca został uznany za osobę, która – kolokwialnie mówiąc – zaczęła przeginać z kredytami. Co automatycznie znalazło odzwierciedlenie w ocenie punktowej. Ona oczywiście niebawem podniesie się, ale jest to moment, który warto obserwować u siebie. Gdyż może być to moment newralgiczny i przegapienie go może skutkować zapikowaniem oceny punktowej BIK w dół. Co wpłynie na zdolność kredytową.
Jak łatwo pozbyć się dobrej oceny punkowej BIK?
Nasz kredytobiorca na razie, do momentu, aż BIK nie uzna, że jego działania są potencjalnie niebezpieczne dla jego własnej płynności finansowej, nie będzie prowadził aktywności kredytowej.
Ale wielu o tym nie wie. I będzie próbować dalej się kredytować. W tym momencie okaże się, że wiele banków odmówi współpracy, pojawią się zatem zapytania kredytowe zakończone odmową. I nie będzie tak, jak dziś:
że każde zapytanie zamienia się w kredyt. Pozostaną zapytania zakończone odmowami, a co za tym idzie, będzie rósł niepokój wyrazi w ocenie punktowej BIK. Niepokój o kredytobiorcę, który niezrażony odmowami wciąż szuka kredytowania. Znaczy się, coś złego dzieje się z jego finansami….
A skoro coś złego się dzieje, warto dmuchać na zimne i chronić przed takim niepewnym klientem podmioty finansowe. Czyli obniżyć mu zdolność kredytową. Jeśli kredytobiorca w czasie poszukiwań otrzyma jakieś kredyty (a otrzyma, gdyż zacznie szukać w coraz mniej wybrednych bankach, a w skrajnych przypadkach oprze się o pozabankowe instytucje pożyczkowe) jego scoring będzie się obniżał w każdym kolejnym kredytem. W tej sytuacji pytanie: czy kolejny kredyt obniża scoring BIK, jest pytaniem retorycznym. Zarówno zapytania, jak i kolejne zobowiązania po przekroczeniu granicy wyznaczonej przez BIK jako granicę naturalnej zdolności, będą ciągnąć ocenę punktową BIK w dół.
Aż pewnego dnia po pobraniu raportu w biurze informacji kredytowej zobaczy on taki obrazek:
Czy ocena punktowa BIK ma wpływ na zdolność kredytową?
Ocena punktowa BIK to wypadkowa historii kredytowej i aktualnego zachowania pożyczkobiorcy. A więc tego, jak spłaca zobowiązania, czy szuka kolejnych prób zaciągania kredytów. W związku z tym scoring BIK jest odzwierciedleniem kondycji finansowej pożyczkobiorcy. Im wyższy, tym lepszą zdolność kredytową ma pożyczkobiorca.
Jak poprawić scoring w BIK przy złej historii kredytowej?
Biuro Informacji Kredytowej mocno patrzy na historię kredytową. Ocena punktowa bik przy złej historii kredytowej będzie z reguły niska. Historii kredytowej nie można poprawić, ale można ją usunąć. Proces ten nazywamy czyszczeniem BIK, a polega na wymazaniu z rejestru złej historii i stworzenie w jej miejsce nowej, pozytywnej, która pozwoli poprawić scoring w BIK.
Czy czyszczenie BIK pozwoli zawsze na usunięcie złych wpisów z historii kredytowej?
Nie, gdyż nie wszystkie wpisy są wpisami usuwalnymi. Dobrej klasy analityk widzi to już w trakcie analizy raportu z BIK. Czyszczenie BIK nigdy nie zaszkodzi, pod warunkiem, że jest wykonywane przez uczciwą firmę. Która pobiera wynagrodzenie wyłącznie za usunięcie złej historii kredytowej, a nie obietnice. Nazywamy to czyszczenie BIK bez ryzyka.