Wiele osób odprawionych z kwitkiem w banku zastanawia się dlaczego ich wniosek kredytowy został odrzucony. Lakoniczne „jest Pan w BIK, ma Pani wpis w BIG” nie rozwieje żadnych wątpliwości. Wkrótce ma się to zmienić.
A to dlatego, że banki zostaną zmuszone do wyjaśnienia klientowi, co dokładnie przesądziło o odmowie udzielenia kredytu.
Nowe prawo – pełna informacja
Dlaczego odmówiono mi kredytu? Dlaczego moje warunki kredytowania znacznie różnią się od tych w reklamie? Do chwili obecnej były to często zadawane sobie pytania potencjalnego kredytobiorcy. Przepisy ustawy wdrażającej RODO mają oszczędzić tych domysłów.
Jakich informacji udzielają banki do tej pory?
Jak wyjaśnia Katarzyna Szymielewicz, która jest prezeską Fundacji Panoptykon i walczyła o prokonsumenckie zmiany w prawie bankowym
„Do tej pory mieliśmy tylko ogólną wiedzę o tym, jak przebiega ocena zdolności kredytowej. W dużym uproszczeniu wiemy, że bank bada historię zobowiązań klienta, jego aktualną sytuację finansową – czy stać go na spłatę raty w danym momencie – i ryzyko, że nie spłaci zaciągniętego kredytu”.
Czyli w skrócie, do tej pory bank nie informował swoich klientów, dlaczego odmówił im udzielenia kredytu i które z podanych przez nich danych wykluczają możliwość zaciągnięcia pożyczki.
Jedną z przyczyn odmowy udzielenia kredytu jest wewnątrzbankowa ocena klienta, która często jest po prostu mylna. Bacząc na to, że często klienci zmieniając delikatnie swoje dane aby otrzymać pożyczkę, za kolejnym razem w końcu „wstrzeliwują się” w klucz i pożyczkę dostają. Oznacza to jednoznacznie, że z badaniem zdolności kredytowej w bankach coś jest nie tak. Poprzez fakt niepoinformowania potencjalnego pożyczkobiorcy, dlaczego jego wniosek został odrzucony, nie ma on możliwości sprostowania go, a bank traci klienta. „Zdarzają się też sytuacje, że w bazach danych przetwarzane są błędne informacje. Klient może żądać sprostowania, ale musi wiedzieć czego ono ma dotyczyć”– stwierdza Katarzyna Szymielewicz.
O czym banki będą musiały informować?
Rząd wychodząc naprzeciw kredytobiorcom, zgłosił poprawkę do Prawa Bankowego która zmienić ma proces przyznawania kredytów. Bank na wyraźną prośbę ubiegającego się kredyt będzie zmuszony wyjaśnić swoją decyzję. Bez względu na to czy była ona pozytywna czy odmowna.
„Dla konsumentów, którzy zainteresowani są uzyskaniem informacji, na podstawie jakich informacji dokonano oceny ich zdolności kredytowej, procedura jest bezpłatna. Banki nie powinny obciążać konsumentów także przez podwyższanie kosztów samych produktów bankowych”
„W samym wyjaśnieniu powinny się pojawić czynniki, które miały wpływ na ocenę zdolności kredytowej, w tym dane osobowe klienta. Na przykład jeśli bank odpowie, że problemem jest wysokość dochodów, powinien podać, jaką kwotę wziął pod uwagę w swojej analizie”
Maciej Kawecki, dyrektor Departamentu Zarządzania Danymi Ministerstwa Cyfryzacji.
Czy takie zmiany przyniosą pozytywne efekty?
Myślę, że tak. Po zmianach, każdy kto jest niezadowolony z decyzji banku będzie miał wgląd w prawdziwe przyczyny odmowy udzielenia kredytu. Co za tym idzie otrzyma możliwość odwołania się od decyzji banku bądź uporządkowania swojej sytuacji finansowej tak, aby ten kredyt otrzymać.
„Polska jako pierwsza wprowadziła prawo do wyjaśnienia decyzji dla każdej osoby ubiegającej się o kredyt. Teraz czeka nas wypracowanie – wspólnie z bankami – sensownych procedur, które przełożą to prawo na praktykę” – mówi prezeska Panoptykonu.
Oczywiście na wejście w życie tych zmian będziemy musieli jeszcze poczekać,, ale jest to „kamień milowy” w możliwości przyznania kredytu.
Najczęstsze przyczyny odrzucenie wnosku kredytowego
Jest ich kilka. Do najważniejszych należą:
- osłabiony scoring BIK
- zbyt częste korzystanie z produktów pozabankowych, noszące znamiona uzaleźnienia
- nadmierna ilość limitów kredytowych w kartach, debetach czy kredytach odnawialnych
- przekroczenia limitów, zbyt wysoki poziom wykorzystania przyznanych limitów w długim przedziale czasowym
- zbyt dużo zobowiązań otwartych
Martwisz się, że nie możesz dostać kredytu? Zacznij od gruntownego zbadania swojego BIK.
Źródło: Fundacja Panoptykon