Windykacja nierozerwalnie łączy się z niespłaconymi zobowiązaniami pieniężnymi. Każdy, kto ma niespłacony kredyt lub pożyczkę, musiał usłyszeć o konsekwencjach w postaci firmy odzyskującej długi. Windykacja budzi strach, czas więc oswoić ten termin. I dowiedzieć się, co tak naprawdę oznacza windykacja długów. Co może windykator i dlaczego nie można mylić go z komornikiem.
Windykacja – definicja i pochodzenie
Windykacja pochodzi od łacińskiego słowa vindicatio i oznacza dochodzenie roszczeń. Roszczenie windykacyjne (łac. rei vindicatio) występuje wówczas, gdy dłużnik jest w posiadaniu własności wierzyciela, a treścią roszczenia jest żądanie zwrotu jego własności. Przykładem roszczenia windykacyjnego może być na przykład niespłacony dług. Dłużnik posiada bowiem pieniądze wierzyciela, nie chce ich zwrócić, a ten – poprzez działania windykacyjne – domaga się zwrotu swojej własności.
Windykacja jest zatem dochodzeniem swoich praw, w sposób dozwolony przepisami, do pieniędzy lub rzeczy. W przypadku dłużników banków i parabanków łacińskie vindicatio to windykacja obejmująca szereg czynności zmierzających do odzyskania pieniędzy należnych pożyczkobiorcy. Dodajmy, działań, które powinny być zgodne z prawem. Gdyż z gruntu prawa, windykacja jest legalna. Wbrew temu, co sądzi większość dłużników.
Rodzaje windykacji, z jakimi może spotkać się dłużnik
Windykacja przybiera różne formy, które zależą od etapu, na jakim znajduje się zadłużenie oraz polityki wierzyciela. Dłużnik może spotkać się z rożnymi rodzajami windykacji.
Prewindykacja
Prewindykacja, czyli windykacja zachowawcza. Zastanawiałeś się nieraz (a nierzadko irytowałeś tym), dlaczego już dzień po terminie spłaty wierzyciele zaczynają wydzwaniać do Ciebie z informacją, że nie spłynęły pieniądze z tytułu raty? To właśnie jest prewindykacja. Czuwanie nad tym, co dzieje się z długiem. Monitorowanie dłużnika i jednocześnie wywieranie na nim presji. Aby miał świadomość, że wierzyciel wie o spóźnieniu i żąda wyjaśnień. Oraz wskazania terminu spłaty.
Prewindykacja pozwala na wywarcie na dłużniku presji już od pierwszego dnia po terminie spłaty. Gdy ten nie spłacił terminowo kilku wierzycieli, istnieje realna szansa, że w pierwszej kolejności zapłaci temu, kto się upomina o zapłatę poprzez działania monitorujące.
Windykacja polubowna (miękka)
Miękka windykacja to działania obliczone na dobrowolną i polubowną spłatę. Przyjmuje się, że czas na windykację miękką to 100 dni od daty wymagalności spłaty. Czyli np. terminu zwrotu chwilówki zgodnie z umową. Celem miękkiej windykacji polubownej jest doprowadzenie do ugody bez sięgania po narzędzia natury prawnej. W ramach miękkiej windykacji wierzyciel używa:
- wezwań do zapłaty w formie pisemnej i głosowej,
- zewnętrznych firm windykacyjnych,
- argumentów w postaci wypowiedzenie umowy,
- wpisów do BIG,
- ujawnienia istnienia zaległości na giełdzie długów,
- windykatorów terenowych.
W Polsce windykacja miękka realizowana jest najczęściej poprzez z użyciem call center. Czyli rozmowy telefoniczne wspomagane sms-ami, mailami, listami tradycyjnymi. Przeciętny Polski dłużnik nie spotka się raczej z windykatorem terenowym, gdyż udział windykacji bezpośredniej w stosunku do głosowo-tekstowej jest marginalny.
Przeciętny czas windykowania dłużnika w sposób polubowny wynosi do 100 dni. To czas na wynegocjowanie warunków ugody i spłatę długu bez uruchomienia procedur sądowych.
Ostatecznym kresem windykacji polubownej jest skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego. To granica pomiędzy windykacją miękką, a
twardą windykacją (sądowo – komorniczą)
Windykacja twarda, jak sama nazwa wskazuje, to odejście od prób polubownego odzyskania pieniędzy na rzecz odzyskania ich na drodze prawnej. Dłużnik, w stosunku do którego użyto twardej windykacji, musi liczyć się ze skierowaniem pozwu, nakazem zapłaty, a w dalszej kolejności zajęciem komorniczym.
Windykacja twarda nie oznacza bezbronności i bezradności dłużnika. Dzięki możliwościom, jakie polskie prawo daje dłużnikom, mogą oni skutecznie przeciągać ją w czasie. Sprzeciwy, pisma procesowe, apelacje – to powoduje, że twarda windykacja jest skuteczna tylko wobec dłużnika, który nie broni się przed nią. A tych jest coraz mniej.
Dodatkowe rodzaje windykacji, z którymi może spotkać się zadłużony w bankach i parabankach
Opisane trzy rodzaje windykacji są standardem w Polsce. Oprócz nich istnieją jeszcze dodatkowe formy nacisku na dłużnika, z których najczęściej spotykane są dwie.
Windykacja terenowa w domu lub pracy
Wizyta windykatora terenowego jest zawsze skuteczniejsza od wysłania dłużnikowi wezwania do zapłaty. I wszyscy pożyczkodawcy o tym wiedzą. Jednak na posiadanie własnej windykacji terenowej stać bardzo nielicznych. Dlatego też windykacja terenowa to luksus, na który mogą pozwolić sobie nieliczni. Poza bankami, wierzycielami, którzy posiadają windykatorów terenowych są KRUK, Intrum, HOIST czy Ultimo.
Wielu wierzycieli używa tzw. „wirtualnej windykacji terenowej”, czyli nagminnie straszą dłużników taką formą windykacji, pomimo tego, że jej nie posiadają. Działanie takie jest nieetyczne i firma może nim narazić się na konsekwencje w postaci kar nałożonych przez UOKiK.
Normalna wizyta windykatora terenowego to po prostu rozmowa z dłużnikiem o możliwościach spłaty. Mity, które krążą, o tzw. karkach z pałkami teleskopowymi, służą robieniu dłużnikom wody z mózgu. Windykator terenowy (poza windykacją bandycką, o niej poniżej) to normalny pracownik, który wykonuje swoje działania w terenie. Ma przy tym obowiązek przestrzegania zasad prawa, etyki i kultury. A poważne firmy bardzo tego pilnują.
Windykator terenowy to obecnie terenowy doradca klienta. Jego rolą jest tylko i wyłącznie doprowadzenie do ugody i osiągnięcie kompromisu. Pełna kultura, dyskrecja i duże kompetencje – to współczesny windykator. Nie ma tutaj miejsca na krzyki, agresję, obrażania czy wynoszenie rzeczy z domu. To są mity, zakorzenione w głowach dłużników i pokutujące wciąż w społeczeństwie. Mity te obalamy w artykule poświęconym windykacji terenowej.
Windykacja terenowa bandycka
Patologia, z którą mogą zetknąć się dłużnicy pożyczek lichwiarskich. Bezpardonowa, brutalna w słowach (bez używania przemocy fizycznej), dla której nie liczą się jakiekolwiek normy społeczne czy etyczne. Wizyty o dziwnych porach, łomotanie do okien, oklejanie drzwi dłużnika, odwiedziny rodziny, zastraszanie psychiczne, SMS-y o treści urągającej zasadom współżycia społecznego – to cechy bandyckiej windykacji. Z którą zetknie się dłużnik, który zadał się z firmami działającymi bezprawnie i nie oddał im pieniędzy.
Najskuteczniejszym sposobem na wyeliminowanie z życia windykacji bandyckiej jest podpisanie, na czas spłaty zadłużenia, umowy z agencją ochrony mającą grupę interwencyjną i wzywanie jej przy każdej wizycie windykatorów. Tych od działań może skutecznie odstraszyć tylko i wyłącznie …silniejszy fizycznie przeciwnik. Który obecność niechcianych windykatorów potraktuje jako napad na chronionego klienta. I zastosuje wobec nich odpowiednie środki fizyczne. Inwestycja w antynapad pozwoli zaoszczędzić na zdrowiu psychicznym.
Czym jest firma windykacyjna?
Firma windykacyjna to przedsiębiorstwo zajmujące się odzyskiwaniem długów. Windykacja długów może obejmować działanie na zlecenie i odzyskiwania długów własnych.
Firma windykacyjna nie posiada żadnych szczególnych uprawnień. Nie są od niej wymagane żadne licencje, uzyskiwanie certyfikatów, przechodzenie szkoleń czy zakup koncesji. Firma windykacyjne w świetle prawa jest tym samym, co firma pani Grażynki handlującej burakami na targowisku.
To w głowach dłużników firma zajmująca się odzyskiwanie długów ma jakieś szczególne przywileje i uprawnienia, które pozwalają jej na coś więcej niż każdemu innemu przedsiębiorcy.
Praca firmy windykacyjnej sprowadza się do dotarcia do dłużnika i przekonania go, aby zwrócił pieniądze. Sposób przekazania mu tego jest miarą skuteczności w windykacji długów. Ponieważ windykacja rozgrywa się w głowie dłużnika i jego wyobraźni, on sam z firmy windykacyjnej, która zgodnie z ustawą nie ma jakichkolwiek uprawnień, czyni podmiot, od którego zależy jego los. Jeśli windykacja jest skuteczna. Lub ignoruje, jeśli firma próbująca odzyskać dług nie będzie w stanie do niego dotrzeć.
Firmę windykacyjną może założyć każdy. Wystarczy wpis do CEiDG, czyli najprostsza forma prowadzenia działalności. Dlatego fraza „firma windykacyjna” nie powinna budzić lęku, gdyż prowadzenie firmy windykacyjnej nie wiąże się z żadnymi przywilejami czy uprawnieniami. Windykacja należności to działalność jak każda inna. Firma windykacyjna nie posiada w stosunku do Ciebie żadnych praw, poza prawem przypomnienia, że masz dług.
Firma windykacyjna działająca na zlecenie wierzyciela
Windykacja na zlecenie, gdyż tak nazywa się to zjawisko, jest odzyskiwaniem przez firmę windykacją wierzytelności podmiotów obcych. Banków, parabanków, firm ubezpieczeniowych czy telekomunikacyjnych. Przekazanie sprawy do windykacji zewnętrznej (czyli oddanie firmie sciągającej długi) to typowy outsourcing, typowy dla biznesu. Przekazanie pewnego wycinka do obsługi firmie, która ma do tego narzędzia i wyspecjalizowanych pracowników.
Windykacja na zlecenie w Polsce opiera się na wynagrodzeniu za sukces. Firma, która przyjmuje zlecenie windykacji należności, wynagradzana jest formie prowizji procentowej od odzyskanej kwoty.
Dlatego też, ze względu na to, że odzyskiwanie długów jest coraz trudniejsze, na tym rynku miejsce gigantów zajmują podmioty małe, często wynajmujące skromny pokój w tanim biurowcu i bazujące na masowej wysyłce budzących grozę dłużnika maili i sms-ów.
Pośród firm, które zajmują się wyłącznie na zlecenie, z dużych graczy na polskim rynku pozostał tylko samotny Kaczmarski Inkasso.
Największe podmioty przeniosły swą aktywność na
Windykację własnych wierzytelności, czyli odzyskiwanie długów kupionych
gdyż przynosi ona znacznie większe profity. A odzyskiwanie długów odbywa się bez presji upływającego czasu. Windykator ma nawet kilka lat, aby odzyskać dług. Dług, dodajmy, kupiony za 10-15 procent jego wartości. Warto wykorzystać tę różnicę w cenie pomiędzy kosztami zakupu a nominalną wartością i skorzystać z umorzenia długu kupionego.
Odzyskiwanie własnych wierzytelności odbywa się również z wykorzystaniem nieco innych schematów działania. Windykacja jest bardzo przyjazna dłużnikowi, ponieważ firmy kupujące długi przywiązują bardzo dużą wagę do jakości obsługi klienta dłużnego.
Do najbardziej znanych firm windykacyjnych zajmujących się odzyskiem wierzytelności przez siebie kupionych należą KRUK, Ultimo, Intrum, HOIST.
Windykator – kim jest i jakie ma prawa
Windykator jest tylko pracownikiem firmy odzyskującej pieniądze, podobnie więc, jak sama firma, nie posiada żadnych dodatkowych uprawnień, te posiada bowiem tylko komornik. Pracownik firmy windykacyjnej nie jest komornikiem. I w związku z tym nie posiada żadnych praw. Jego praca polega na mobilizowaniu dłużnika do spłaty. Rolą windykatora jest systematyczne przypominanie o konieczności zwrotu pieniędzy.
Co może windykator?
Tak naprawdę nic. Systematyczne przypominanie dłużnikowi o zapłacie ma cienką, niepisaną granicę pomiędzy prawem a bezprawiem. A jej przekroczenie uznaje się za nękanie dłużnika. Dlatego też duże i poważne firmy windykacyjne nie wykonują kilkunastu połączeń telefonicznych do dłużnika. To domena podmiotów najmniejszych, które są skłonne ryzykować karę za niezgodną z prawem windykację, aby tylko przetrwać.
Ponieważ najmniejsze podmioty mogą tylko marzyć o posiadaniu windykacji terenowej, najczęściej po prostu okłamują dłużnika, że taką posiadają. Jest to zjawisko bardzo powszechne i stosowane nagminnie. O windykatorach terenowych wymyślonych przez firmy odzyskujące długi przeczytasz tutaj.
Windykację terenową posiadają natomiast duże firmy. W związku z tym warto wiedzieć, co może windykator. A czego bezwzględnie mu nie wolno.
Windykator terenowy nie ma prawa wejść do domu dłużnika
I doskonale o tym wie. Wejście bez zgody właściciela mieszkania jest przestępstwem, o czym każdy windykator wie. Dlatego nie należy obawiać się siłowego wejścia windykatora. A raczej uważać na podstępy windykatorów.
Pracownik firmy windykacyjnej nie ma również prawa żądania okazania dokumentu tożsamości. Odwrotnie, on sam na żądanie dłużnika musi wylegitymować się pełnomocnictwem i dokumentem potwierdzających zgodność tożsamości z danymi w posiadanym pełnomocnictwie.
Wylegitymowanie i utrwalenie danych windykatora to prawo każdego dłużnika. Gdyż, jak już kilkukrotnie wspomniano, windykator nie ma żadnych praw, a dłużnik całe mnóstwo. Szczególnie, gdy znajduje się we własnym domu / mieszkaniu.
To daje, wbrew powszechnej opinii, ogromną przewagę dłużnika nad windykatorem. Skąd bierze się zatem powszechny strach przed windykatorem? Z braku wiedzy dłużnika, którą może jednak uzupełnić dzięki lekturze poradnika antywindykacyjnego.
Windykator nie ma prawa:
- naruszać miru domowego dłużnika (wchodzić na teren jego posesji lub do mieszkania)
- legitymować go w celu ustalenia tożsamości
- żądać od dłużnika wykazu majątku
- zajmować mu wynagrodzenia lub należących do niego przedmiotów
- zmuszać siłą lub podstępem do zapłaty lub uznania długu
Windykacja komornicza, poprawnie: egzekucja komornicza
Wszystko to, czego nie wolno windykatorowi, może komornik. Egzekucja komornicza, nazywana często windykacją komorniczą, jest również próbą odzyskania pieniędzy, tyle tylko, że z wykorzystaniem narzędzi prawnych.
Komornik może zatem:
- zająć rachunek bankowy
- wynagrodzenie, rentę, emeryturę
- dokonać zajęcia i sprzedaży samochodu
- wejść do mieszkania
- legitymować dłużnika
- skutecznie zmusić dłużnika do złożenia pod przysięgą wykazu majątku
- zająć nieruchomość (przy długu znacznym i na wniosek wierzyciela)
Jak widać, katalog uprawniań komorniczych jest szeroki. Dlatego odzyskiwanie długów na drodze egzekucji komorniczej jest dla komornika w teorii proste. Ale niekoniecznie w praktyce. Sprytny dłużnik bez problemu uniemożliwi egzekucję komorniczą i uczyni ją bezskuteczną. Windykacja komornicza opiera się bowiem na przepisach prawa, które dłużnik może dość prosto obejść. I uniemożliwić komornikowi odzyskanie długu.
Dłużnik pracujący na etacie bez większych problemów zabezpieczy swoje dochody przed egzekucją komorniczą. Wystarczy drobna korekta statusu zatrudnienia bez zmiany pracodawcy. Podobnie może zrobić z kontem bankowym, wystarczy drobny trick, aby egzekucja należności z konta bankowego stała się niemożliwa.
Gdy egzekucja komornicza jest bezskuteczna
W przypadku odzyskiwania długów na drodze egzekucji komorniczej dochodzi często do umorzenia przez komornika procesu egzekucyjnego. Dzieje się tak, gdy dłużnik albo nie posiada dochodów i majątku, albo sprytnie je przed komornikiem zabezpieczył.
Umorzenie przez komornika egzekucji nie oznacza, że umorzył on dług. Nie ma bowiem do tego uprawnień. Umorzył po prostu komornicze postępowanie egzekucyjne. Następstwem tego jest powrót sprawy do wierzyciela. I jego dalszy kłopot z odzyskaniem długu.
Dla dłużnika czas następujący po umorzeniu egzekucji jest najlepszym możliwym do rozpoczęcia negocjacji z wierzycielem. Który ma już wiedzę, iż egzekucja komornicza nie da mu zbyt wiele. Dlatego też będzie skłonny przystać na propozycję dłużnika. Alternatywą jest bowiem dalsza windykacja należności, o której wie już, że skuteczna nie będzie.
Skoro bezsilny jest komornik, a dłużnik o tym wie, windykacja długów w formie nacisku psychologicznego traci sens. Skoro koronnym argumentem kierowanym do dłużnika jest
egzekucja komornicza z jego całego majątku
to jaki argument może mieć windykator, gdy dłużnik już wie, jak ta egzekucja wygląda i przestał się jej bać? Żadnego. Dlatego firmy windykacyjne po umorzeniu egzekucji komorniczej chętnie przystaną na propozycje dłużnika.
Te, które przed wszczęciem egzekucji byłyby wyśmiane. Czyli duże umorzenie. W tym momencie windykacja należności zmienia swą formę na stricte partnerską. Dłużnik zaczyna być traktowany jako równorzędny gracz. Windykator wie bowiem, że bez współpracy z dłużnikiem nie ma co myśleć o odzyskaniu pieniędzy.
Dla dłużnika oznacza to jedno: możliwość spłaty długu z dużą dla siebie korzyścią finansową.
Dłużnik po bezskutecznej egzekucji ma możliwość skorzystania z bardzo atrakcyjnego umorzenia, minimum 30% wartości zadłużenia. Ale dochodzącego i do 75%.
Więcej o umorzeniach przeczytać można w artykułach dotyczących samych firm windykacyjnych:
Lista firm windykacyjnych w Polsce
Jeśli klikniesz w załączony link, zobaczysz listę firm windykacyjnych w Polsce. Już na pierwszy rzut oka widać, że jest ich bardzo wiele. Ale tylko nieliczne mają status ogólnopolski i kontrakty z dużymi wierzycielami na odzyskiwanie należności.
Wiele firm jest wyłącznie lokalnych. \odzyskiwanie należności to nie jest obecnie łatwy biznes. Windykacja była świetnym źródłem dochodu zanim internet trafił do każdego domu. Na początku XXI wieku windykator i komornik byli przez dłużników traktowani tak samo. Dziś każdy dłużnik może sprawdzić w kilka sekund co może windykator, jakie ma prawa i jak można bronić się przed windykatorem.
20 lat temu windykator był dla dłużnika po prostu komornikiem. Dziś każdy dłużnik wie na przykład, że windykator nie ma prawa wejść do domu. I można go przegnać spod furtki jak kundla. Dlatego też upada forma terenowa, a powstają coraz to bardziej rozbudowane centra windykacji telefonicznej.
Windyfikacja i rewindykacja
To słowa, które często powtarzają dłużnicy, którzy mają kłopot z zapamiętaniem terminu „windykacja”. Oznacza dla nich jednak to samo: dochodzenie roszczeń i odzyskiwanie długów.
Poradnik Antywindykacyjny
Jeśli zainteresował Cię temat windykacji i egzekucji, chciałbyś rozszerzyć wiedzę o niej, poznać świat windykatorów od środka, nauczyć się rozpoznawać ich sztuczki i wreszcie najważniejsze – umieć pokonać windykatora – zerknij do naszego kompendium wiedzy.
Windykatorzy bez tajemnic, czyli jedyny w Polsce poradnik dla dłużników. O tym, jak radzić sobie z windykacją.
Poradnik Antywindykacyjny – jedyny taki w Polsce, dla Ciebie za darmo